Voorstraat
-
Voorstraat 8
- Datering: XVII
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Renaissance
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met gepleisterde trapgevel (XVII ?), waarin Empire schuiframen. Zolderraam stijl XVIII.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Publicaties
- Angenetha Balm-Kok, Het winkelhuis van ouds genaamd 'in den Salm': Voorstraat 8 te Dordrecht, 2016.
- Jan Willem Boezeman, Het einde van een spookhuis, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.62 2017.
- Herman A. van Duinen, Verhalen van Dordrecht 20: Dieren in de Dordtse binnenstad - Van griffioen tot giraffe, 2010.
- Jos N.M. Klaus, Raadsels rond een Dordts Spookhuis, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.83 2022.
- De monumentenlijst: Voorstraat 8, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.56 2015.
- Plaatsing Stolpersteine in Dordrecht, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.64 2017.
Externe links
-
Voorstraat 10
- Datering: XVIII-B
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met gevel met verkropte kroonlijst (XVIII B). Zadeldak.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 12
- Datering: XIX
- Oorspronkelijke functie: Woon-winkelpand
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met eenvoudige lijstgevel voor ouder pand. Gevel midden XIX.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 14-16
- Datering: XIX
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met eenvoudige lijstgevel (midden XIX).
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 15
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Voorstraat 17
- Datering: XVII-a
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Renaissance
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
PAND met renaissance trapgevel (XVII a) met geblokte Jonische pilasters, vlechtwerk boven de vensters en sierankers. Top vernieuwd ca. 1900.
Fraai gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Externe links
-
Voorstraat 18
- Datering: 1800
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met lijstgevel (ca. 1800).
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 19-23
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Bouwstijl: Jugendstil
- Postcode: 3311EM
Algemene beschrijving
Dubbel woonhuis.
Ligging
Gesitueerd aan een van de oudste straten in het historisch centrum, in een gesloten gevelwand tussen de Boomstraat en het Melkpoortje.
Hoofdvorm
Tussenpand op een rechthoekig grondplan in drie bouwlagen, waarvan één in de kap.
Bouwgeschiedenis
Vanaf de twaalfde eeuw krijgt Dordrecht vorm als een kleine nederzetting aan beide oevers van een veenstroompje, de Thure of Thuredrecht. De oudste bebouwing ontstaat op de zuidoostelijke oever van dit riviertje genoemd. Op deze oever ligt de oudste en voornaamste straat, die nu nog steeds als rivierdijk fungeert. De straat werd oorspronkelijk Hoogstraat genoemd en was de directe voorloper van de huidige Voorstraat. Deze naam is sinds circa 1450 gebruikelijk.
In de loop der tijd ontstaat aan de Voorstraat eerst bebouwing aan de landzijde, maar al snel - waarschijnlijk al vroeg in de 14e eeuw - volgt ook bebouwing aan de havenzijde (van de vroegere Oude haven, nu Voorstraatshaven/Wijnhaven). Toegang tot de haven is dan nog alleen via steigers mogelijk. Aan de havenzijde wordt de continue lintbebouwing van de Voorstraat alleen doorbroken door steigers en bruggen. Aan de landzijde wordt de continue lintbebouwing van de Voorstraat doorbroken door verbindingsstraten zoals Marienbornstraat, Heer Heymansuysstraat, Nieuwstraat, Kolfstraat, Tolbrugstraat, Visstraat en Pelserstraat.
Vanwege de ligging op en tegen de dijk aan hebben veel van de huizen aan de Voorstraat - zowel aan de land als aan de havenzijde- een kelder of onderverdieping in het achterhuis.
De oneven nummers liggen aan de havenzijde van de Voorstraat, de even nummers aan de landzijde van de Voorstraat. De kans op middeleeuwse muren, funderingen en kelders is op vrijwel elk perceel aan beide zijden van de Voorstraat aanwezig en dan met name aan de achterzijde of in achterhuizen.
De huizen aan de havenzijde staan buitendijks, zodat de voorgevels van deze huizen en de entree tot de steigers kunnen worden voorzien van vloedschotten in het geval van (te) hoog water. De buitendijkse ligging van de huizen aan de havenzijde is vaak aanleiding geweest voor verbouwingen,(venster)dichtzettingen en kelderopvulling.
Oorspronkelijk is dit deel van de Voorstraat deel van de Riedijk geweest. De Riedijk ligt direct in het verlengde van de Voorstraat. Dit deel van de binnenstad behoort tot de eerste uitbreiding van de stad tussen 1350 en 1450. De nieuwe buurt werd ook wel Riedijk genoemd. Net als op de Voorstraat zullen er (oude) kelders of sousterrains in de achterhuizen aanwezig zijn. Het perceel had begin 19e eeuw nog een zijgevel ter hoogte van de huidige Boomstraat 3-7.
In 1912 wordt een vergunning verleend voor de interne verbouwing van een caféruimte in het linker gedeelte van het pand. Omstreeks 1920 moet voor de bestaande twee panden een nieuwe voorgevel opgetrokken zijn. Het is aannemelijk dat de bestaande panden daarbij grotendeels of geheel zijn gehandhaafd.
In 1980 wordt de voorgevel gerenoveerd.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De gevel is in drie bouwlagen opgetrokken in oranjeronde strengperssteen in staand verband met platvol voegwerk. De gevel is links en rechts van beide geveldelen beëindigd met uitgemetselde pilasters, bekroond met een kunststenen sierelement. Tussen de pilasters is in kunststeen een soort attiek gevormd over de volle breedte van de totale gevel. De attiek bezit een tussen de uiterste pilasters gebogen onderrand en een rechte deklijst, waar tussen het veld is opengewerkt met een balustrade.
De dagkanten van de gevelopeningen en de zijkanten van beide geveldelen zijn uitgevoerd in lichtgele strengperssteen, die aan de voorzijde afwisselend met een kop en een drieklezoor de omkadering vormen. Een speklaag van twee metselgangen in witte strengperssteen met ertussen een metselgang oranjeronde strengperssteen is opgenomen ter hoogte van de onder-, wissel- en bovendorpel. De vensteropeningen zijn op de begane grond gesloten met een kunststenen latei, die is voorzien van een ingelegde geometrische versiering. Op de verdiepingen zijn de gevelopeningen gesloten met een anderhalfsteens segmentboog in gele en oranjeronde strengperssteen, tussen kunststenen aanzetblokken. De zwik is in kunststeen uitgevoerd en voorzien van een ingelegde geometrische versiering.
De lekdorpels zijn in kunststeen uitgevoerd.
In het linker geveldeel is de begane grond uitgevoerd als winkelpui. Op een in hardsteen uitgevoerde basis is de pui uitgevoerd met vier houten pilasters, die een puibalk in de vorm van een hoofdgestel dragen. Het hoofdgestel is opgebouwd uit een eenvoudige architraaf en een hoog vlak fries, waarin ter hoogte van de pilasters een console is opgenomen, die de zware kroonlijst dragen. De uiteinden van het hoofdgestel zijn met een zwaarder sierelement uitgevoerd.
De pilasters verdelen de pui in een winkelpui in het midden en aan weerszijden een deuropening. De winkelpui bestaat uit een in hardsteen uitgevoerde lage borstwering met daarboven een kozijn met een ongedeeld onderraam en een drielicht-bovenraam met een glas-in-loodvulling.
In de linker deuropening bevindt zich in het kozijn een paneeldeur met in het midden een ongedeeld raam en boven het kalf een ongedeeld bovenlicht met een segmentboogvormige bovenregel.
In de rechter deuropening bevindt zich in het kozijn een paneeldeur met erboven een ongedeeld raam met een segmentboogvormige bovenrand en boven het kalf een ongedeeld bovenlicht met een segmentboogvormige bovenregel.
In het rechter geveldeel bevindt zich op de begane grond centraal een vensteropening met aan weerszijden een deuropening. In de vensteropening bevindt zich een drielicht met ongedeelde onderramen en meerruits bovenramen. In beide deuropeningen bevindt zich in het kozijn een paneeldeur met in het midden een ongedeeld raam achter een smeedijzeren rooster en boven het kalf een meerruits bovenlicht met een asymmetrische roedeverdeling.
De gevelindeling op de eerste en tweede verdieping in beide geveldelen is spiegelsymmetrisch over de as van de totale gevel.
Op de eerste verdieping bevindt zich aan de buitenzijde een vensteropening met in het kozijn een schuifvenster met een ongedeeld onderraam en een drieruits bovenraam. Tegen de as bevindt zich een brede vensteropening met een drielicht met ongedeelde onderramen en in het midden een drieruits bovenraam en aan de zijkanten een ongedeeld bovenraam.
Op de tweede verdieping bevindt zich aan de buitenzijde een vensteropening met in het kozijn een ongedeeld onderraam en boven het kalf een drieruits bovenraam. Tegen de as bevindt zich een brede vensteropening met een drielicht met in het middendeel ongedeelde stolpramen en een drieruits bovenraam en aan de zijkanten een ongedeeld raam.
De vensters in het rechter geveldeel op dit niveau zijn gewijzigd, waarbij de hoofdindeling grotendeels is gehandhaafd.
Kap
Het pand heeft een plat dak.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Alleen nr. 23 is bekeken.
Souterrain
Aan de achterzijde is een gedeelte voorzien van een souterrain. De toegang is gewijzigd door het deels opklapbaar maken van de trap naar de verdieping.
Begane grond
Aan de achterzijde is de oorspronkelijke binnenplaats bebouwd en bij de ruimte getrokken.
Als gevolg van meerdere verbouwing resteren geen monumentale waarden.
Eerste verdieping
Aan de achterzijde is de oorspronkelijke binnenplaats bebouwd en bij de ruimte getrokken.
Als gevolg van meerdere verbouwing resteren geen monumentale waarden.
Tweede verdieping
Aan de achterzijde is de oorspronkelijke binnenplaats tot dit niveau bebouwd. Het dak fungeert als terras.
Als gevolg van meerdere verbouwing resteren geen monumentale waarden.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorische waarde door zijn typologie als gespiegeld woon- /bedrijfspand.
Architectonische waarde
Het pand is van architectonische waarde vanwege de architectuur met invloeden van de Jugendstil en de gespiegelde opzet.
Gaafheid
Het object is extern beperkt gewijzigd, waardoor de cultuurhistorische en architectonische waarden vooral aan de voorzijde goed bewaard zijn gebleven. De bouwkundige staat is redelijk tot goed.
Situering
Het pand heeft als onderdeel van de gevelwand aan de Voorstraat hoge ensemblewaarde.
Unieke waarde
Het object heeft in architectonisch opzicht voor wat betreft de voorgevel een hoge zeldzaamheidswaarde.
Publicaties
- Vereniging Oud-Dordrecht, Dordtse stenen kunnen nog meer vertellen: Eerste stenen in Binnenstad en 19de-eeuwse Schil, Jaarboek 2020.
Bijlage
-
9122521.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Voorstraat 25
- Datering: XVIII
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
HOEKPAND Boomstraat. Gepleisterde gevel met verkropte kroonlijst (XVIII d).
Zijgevel XVII.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 39
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Voorstraat 46-48
- Datering: XVIII-b
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
Twee lijstgevels, waaronder nu een winkel; eenvoudige lijstgevel XIX A en lijstgevel (XVIII b) met kroonlijst, waarin triglyphen en metopen. Schuiframen XIX A.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 50-52
- Datering: 1800
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met lijstgevel met deuromlijsting, bovenlicht en stoep (ca. 1800), kelderpoortje met geblokte toog.
Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 54
- Datering: XVI
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
HOEKPAND Nieuwkerkstraat. Gepleisterde lijstgevel (XVIII d) met deurpartij, stoep en hek. Huis (XVI) met oorspronkelijke gevel aan de Nieuwkerkstraat.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Zie tevens de overwegingen bij het Koninklijk besluit no 38 van 14 augustus 1971 inzake de plaatsing op de vastgestelde lijst, waarin is bepaald dat alleen het woonhuis zonder aan- of bijgebouwen op de lijst wordt geplaatst.
Opmerking
Alleen de voorgevel is na een grondige renovatie overeind gebleven. Hierachter is nieuwbouw verrezen. Nieuwe zijgevel.
Adressen Nieuwkerkstraat 2-10 vallen niet onder de bescherming van het Rijksmonument.
Externe links
-
Voorstraat 55
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Voorstraat 56
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Voorstraat 57
- Datering: XIX
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Bouwstijl: Lodewijk XIV
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
PAND met eenvoudige lijstgevel XIX. Goede, oudere (?), pui met gesneden consoles (Lodewijk XIV). Empire schuiframen.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 58
- Datering: 1775-1800
- Oorspronkelijke functie: Woon-winkelpand
- Bouwstijl: Lodewijk XVI
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met eenvoudige gevel met verkropte kroonlijst (XVIII d).
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Opmerking
Voorheen Voorstraat 58, nu onderdeel van Voorstraat 60.
Externe links
-
Voorstraat 60
- Datering: 1775-1800
- Oorspronkelijke functie: Woon-winkelpand
- Bouwstijl: Lodewijk XVI
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met eenvoudige gevel met dubbel verkropte kroonlijst (XVIII d).
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Voorstraat 61
- Datering: 1735
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311EM
Omschrijving
HOEKPAND Kerksteiger. Pand met gevel met verkropte lijst, waarvan het gesneden fries het jaartal 1735 in Romeinse cijfers draagt. De vensters in de tweede verdieping hebben geprofileerde, hardstenen dorpels. Zadeldak tussen topgevels.
Fraai gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Opmerking
Voorheen Voorstraat 61. Na restauratie in 1983/84 hernummerd naar Kerksteiger 1 t/m 7. Het adres aan de Voorstraat is vervallen.
Externe links
-
Voorstraat 62-64
- Datering: XIX-c
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311ER
Omschrijving
PAND met lijstgevel met consoles (XIX c). Gevel ouder. Raamhekken.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links