Torenstraat

• Torenstraat 114
  • Datering: 1875-1900
  • Oorspronkelijke functie: Bedrijfspand
  • Bouwstijl: Traditionalisme
  • Postcode: 3311TR
   

  Algemene beschrijving

  Bedrijfsgebouw.

  Ligging

  Het pand ligt iets verdiept tussen Torenstraat en Riedijkshaven met de voorgevel naar de rivier op de kop van een bouwblok met woningen.

  Hoofdvorm

  Pand op een rechthoekig grondplan, in één bouwlaag met kap.

  Bouwgeschiedenis

  De Torenstraat loopt nu van de Boomstraat naar de Vest. De Torenstraat was oorspronkelijk een rivierdijk met daarop de middeleeuwse stadsmuur of vest. Van hieruit werd de stad rond 1400 uitgebreid met de buurt rond de Riedijk. Toren verwijst naar de Ammentoren/rode toren aan de noordzijde of naar de Pellentoren. De Torenstraat wordt voor het eerst vermeld in 1418.

  Het pand staat net ten noordoosten van het tracé van de Vest/stadsmuur. Bebouwing aan de buitendijkse kant is hier pas mogelijk na ingebruikname van de Riedijkshaven in het verlengde van de Spuihaven en de afbraak van de stadsmuur mogelijk rond 1740.

  Op de locatie van het pand heeft waarschijnlijk tot zeker 1779 een oorspronkelijk middeleeuwse wachttoren gestaan, de toren aan het sluissie. De sluis is dan de Snellesluis, die ervoor zorgde dat de binnengrachten in de stad dagelijks gespuid konden worden. De binnengracht werd aan het eind van de 19e eeuw in fases gedempt en de Snellesluis verloor daardoor zijn functie. De bebouwing rond de haven had van oudsher een bedrijfsmatige functie.

  Het bedrijfsgebouw is waarschijnlijk in de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd.

  In 1909 worden werkzaamheden verricht om het fundament te versterken.

  In 1915 wordt een aan de zuidoostzijde gesitueerde ommuurde tuin bij het bedrijfsgebouw getrokken.

  In 1929 wordt intern een bordes gemaakt met een kantoortje.

  In 1942 worden in de voor- en in de rechter zijgevel één respectievelijk twee vensteropeningen gemaakt in de hoge borstwering onder de bestaande vensteropeningen.

  In 1971 worden de vensteropeningen in de linker zijgevel voorzien van een nieuwe indeling. Intern wordt een tussenvloer gemaakt over het volle oppervlakte van de bedrijfsruimte.

  Beschrijving exterieur per gevel

  Voorgevel

  De topgevel is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegwerk. Het ondergedeelte van de gevel is gepleisterd.

  Twee pilasters, die doorlopen tot net onder de dakrand, verdelen de gevel in drie delen. In het linker gedeelte bevindt zich een kleine met een steens segmentboog gesloten vensteropening met een achtruits raam. Hierboven bevindt zich een met een steens segmentboog gesloten hoge vensteropening met een negenruits onderraam en een vijfruits bovenraam.

  In het middengedeelte is de gevel op de begane grond tussen de pilasters geopend onder een ijzeren kokerligger, die aan de linker zijde doorloopt in de pilaster, die daar is onderbroken. De deuropening is gesloten met dubbele houten deuren met een kleine loopdeur.

  Hierboven bevindt zich een met een steens segmentboog gesloten hoge vensteropening met een negenruits onderraam en een vijfruits bovenraam.

  In het rechter gedeelte bevindt zich een in 1942 gerealiseerde vensteropening met een tweelicht met vaste ongedeelde beglazing. Boven de gecementeerde latei bevindt zich een kleine met een steens segmentboog gesloten vensteropening met een achtruits raam. Hierboven bevindt zich een met een steens segmentboog gesloten hoge vensteropening met een negenruits onderraam en een vijfruits bovenraam.

  De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboord langs de dakrand.

  Linker zijgevel

  De gevel is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegwerk. In de as en aan de linker zijde bevindt zich een pilaster, die doorloopt tot net onder de dakrand.

  Aan weerszijden van de pilaster in de as bevond zich een hoge deuropening, die bij de verbouwing in 1971 aan de onderzijde is ingekort tot een vensteropening, gesloten met een ijzeren profielligger. In de vensteropening bevindt zich een achtruits raam onder en boven een dichte strook op het niveau van een vloer.

  De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboord van de op het muurwerk gesitueerde bakgoot.

  Rechter zijgevel

  De gevel is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegwerk. Aan de linker zijde bevindt zich een pilaster, die doorloopt tot net onder de dakrand. Het ondergedeelte van de gevel is gepleisterd.

  In het gecementeerde gedeelte bevinden zich twee in 1942 gerealiseerde vensteropeningen met een tweelicht met vaste ongedeelde beglazing.

  Hierboven bevinden zich vier met een steens segmentboog gesloten hoge vensteropeningen met een negenruits onderraam en een zesruits bovenraam.

  De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboord van de op het muurwerk gesitueerde bakgoot.

  Kap

  Het zadeldak is gedekt met gesmoorde verbeterd Hollandse pannen.

  Beschrijving interieur per bouwlaag

  Intern is geen opname gemaakt.

  Waardering

  Cultuurhistorische waarde

  Het pand is van cultuurhistorische waarde door zijn typologie als watergebonden industrieel bedrijfspand. Het pand verwijst naar het industriële karakter dat dit deel van de binnenstad rond de Riedijkshaven vroeger had.

  Architectonische waarde

  Het pand is van architectonische waarde vanwege de zorgvuldige vormgeving als bedrijfsgebouw.

  Gaafheid

  Het object is in hoofdvorm en hoofdindeling van de gevels gaaf. De bouwkundige staat is goed.

  Situering

  Het object is markant gesitueerd op de kop van het bouwblok tussen de Torenstraat en de Riedijkshaven.

  Unieke waarde

  Het object heeft typologische, architectonische en bouwhistorische zeldzaamheidswaarde.

  Publicaties

  • M.C. Dorst, Dordrecht Ondergronds 68: Torenstraat 114-138 achterzijde - Een archeologisch bureauonderzoek, begeleiding en grondboring, 2016.

  Bijlage

  • 
    9122504.pdf (opent in een nieuw venster)

  ---