Stek

• Stek 13
  • Naam: Gemeente Archief
  • Datering: 1915
  • Oorspronkelijke functie: Archiefgebouw
  • Bouwstijl: Art Deco
  • Postcode: 3311XS
   

  Algemene beschrijving

  Archiefgebouw.

  Ligging

  Gesitueerd op de hoek Stek en Verlengde Schoolstraat.

  Hoofdvorm

  Pand op L-vormig grondplan in vier bouwlagen. De latere uitbreiding behoort niet tot het beschermde gedeelte.

  Bouwgeschiedenis

  Het pand Stek 13 staat eigenlijk net ten oosten en buiten het gebied dat sinds 1562 als het Stek werd aangeduid. Het Stek was een open binnenterrein dat als een grote afgestekte schietbaan diende voor de in de nabijheid gevestigde schutterijen (Doelstraat en Steegoversloot). Het schietterrein was omgeven door de binnengracht en net daarbuiten is in 1915 - na demping van de gracht en de aanleg van de Schoolstraat in 1890 - op een aangrenzend open terrein dit gebouw verrezen. Oudere bouwfasen zijn niet aanwezig.

  In 1975 wordt het gebouw uitgebreid met een depotgebouw.

  Beschrijving exterieur per gevel

  Voorgevel

  De gevel is opgetrokken in licht roodbruine baksten in kruisverband met platvol voegwerk. De gevelopeningen zijn gesloten met anderhalfsteens hanekammen tussen natuurstenen aanzetblokken. De lekdorpels zijn in natuursteen uitgevoerd.

  De gevel is door een kop vooruitgeschoven pilasters opgedeeld in vijf traveeën.

  De linker drie traveeën zijn identiek in opzet met een gevelhoog ondiep casement. Het casement is gesloten met een segmentboog, met natuurstenen aanzetblokken en een sluitsteen, die naar boven toe is uitgemetseld tot aan de dakrand. Binnen het casement is met twee pilasters een driedeling gemaakt. Op de vier niveaus bevinden zich steeds drie vensteropeningen met in het kozijn een zesruits raam. De vensters op de derde verdieping volgen de vorm van de segmentboog. Voor de vensters op de begane grond bevindt zich een traliewerk. In het metselwerk van de borstweringen op de eerste en derde verdieping is siermetselwerk opgenomen.

  In de vierde travee bevindt zich de hoofdentree. Op de begane grond bevindt zich een deuropening, gesloten met een natuurstenen latei, waarin zich dubbele deuren met drie glaspanelen bevinden. Boven de latei bevinden zich drie door een natuurstenen deelzuil gescheiden bovenlichten met een ongedeeld raam. De deelzuilen dragen een zware latei, waarboven zich een casement bevindt, voorzien van een tegeltableau met het opschrift GEMEENTE ARCHIEF.

  Op het niveau van de tweede verdieping bevinden zich twee door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen met in het kozijn een zesruits raam. De natuurstenen latei is tevens lekdorpel van de twee door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen op de derde verdieping. In de vensteropeningen bevindt zich in het kozijn een zesruits raam.

  In de vijfde travee bevinden zich op de begane grond drie door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen met in het kozijn een zesruits raam. De natuurstenen latei is tevens lekdorpel van de drie door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen op de tweede verdieping. In de vensteropeningen bevindt zich in het kozijn een zesruits raam.

  Eenzelfde combinatie van vensters bevindt zich op de tweede en derde verdieping.

  Tussen de vensters van de eerste en de tweede verdieping is het metselwerk voorzien van een ondiep casement.

  De gevel wordt in travee 1 tot 4 beëindigd door een gemetselde balustrade met een natuurstenen dekplaat. De pilasters zijn hoger opgetrokken en bekroond met een natuurstenen dekplaat. De gevel in de vijfde travee is hoger opgetrokken en wordt beëindigd met een gedrongen fronton, afgewerkt met een natuurstenen deklijst. Hierin is een gevelsteen opgenomen met het opschrift AN 1915 NO.

  De vijfde travee is onderdeel van de hoekoplossing.

  Linker zijgevel

  De gevel van de vleugel aan het Stek is opgetrokken in licht roodbruine baksten in kruisverband met platvol voegwerk. De gevelopeningen zijn gesloten met een rollaag. De lekdorpels zijn met een schuin liggende rollaag uitgevoerd. Het muurwerk is afgesloten met een gelijst houten boeiboord.

  De begane grond is gewijzigd. Hierboven is de gevel over de hoogte van de eerste en tweede verdieping voorzien van een rondboogvensteropening. Hierin bevindt zich een drielicht, dat met twee kalven is verdeeld in negen velden, elk voorzien van een glas-in-loodvulling.

  De gevel van de vleugel langs de Verlengde Schoolstraat is afgedekt door de nieuwbouw.

  Achtergevel

  De gevel van de vleugel aan het Stek is opgetrokken in licht roodbruine baksten in kruisverband met platvol voegwerk. Het muurwerk is afgesloten met een gelijst houten boeiboord. De gevel is grotendeels afgedekt door de nieuwbouw.

  De gevel van de vleugel langs de Verlengde Schoolstraat bevindt zich inpandig in een lichthof tussen het oorspronkelijke pand en de latere uitbreiding. De gevel is opgetrokken in licht roodbruine baksten in kruisverband met platvol voegwerk. De gevelopeningen zijn gesloten met een rollaag. De lekdorpels zijn met een schuin liggende rollaag uitgevoerd.

  Het muurwerk is afgesloten met een gelijst houten boeiboord.

  De begane grond is gewijzigd. Hierboven bevinden zich op alle drie de niveaus driemaal drie door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen. In de vensteropeningen bevindt zich in het kozijn een zesruits raam. De bovenrand van de drie vensteropeningen op de derde verdieping vormen samen een segmentboog.

  Rechter zijgevel

  De gevel is opgetrokken in licht roodbruine baksten in kruisverband met platvol voegwerk. De gevelopeningen zijn gesloten met anderhalfsteens hanekammen tussen natuurstenen aanzetblokken. De lekdorpels zijn in natuursteen uitgevoerd.

  De linker helft van de gevel is een kop vooruitgeschoven. Op de begane grond bevinden zich drie door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen met in het kozijn een zesruits raam. De natuurstenen latei is tevens lekdorpel van de twee door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen op de tweede verdieping. In de vensteropeningen bevindt zich in het kozijn een zesruits raam.

  Eenzelfde combinatie van vensters bevindt zich op de tweede en derde verdieping.

  Tussen de vensters van de eerste en de tweede verdieping is het metselwerk voorzien van een ondiep casement.

  In het rechter geveldeel bevinden zich op de begane grond tweemaal twee door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen met in het kozijn een zesruits raam. De natuurstenen latei is tevens lekdorpel van de tweemaal twee door een steens muurdam gescheiden vensteropeningen op de tweede verdieping. In de vensteropeningen bevindt zich in het kozijn een zesruits raam.

  Eenzelfde combinatie van vensters bevindt zich op de tweede en derde verdieping.

  Tussen de vensters van de eerste en de tweede verdieping is het metselwerk voorzien van een ondiep casement.

  De gevel is aan de linker zijde hoger opgetrokken (onderdeel hoekoplossing) en wordt beëindigd met een gedrongen fronton, afgewerkt met een natuurstenen deklijst. Hierin is een natuurstenen blok met een ovale opening opgenomen. Het rechter geveldeel wordt beëindigd door een gemetselde balustrade met een natuurstenen dekplaat.

  Kap

  Het pand heeft een plat dak.

  Beschrijving interieur per bouwlaag

  Als gevolg van diverse verbouwingen resteren intern geen monumentale waarden.

  Waardering

  Alleen het gebouw uit 1915 is beschermd.

  Cultuurhistorische waarde

  Het gebouw is van cultuurhistorische waarde vanwege zijn typologie als archiefgebouw uit het begin van de 20e eeuw.

  Architectonische waarde

  Het gebouw is van grote architectonische waarde vanwege de gave expressionistische baksteenarchitectuur met art deco decoratie.

  Gaafheid

  Het object is extern nauwelijks gewijzigd waardoor de cultuurhistorische en architectonische waarden goed bewaard zijn gebleven. De bouwkundige staat is goed.

  Situering

  Het archiefgebouw vormt vanwege zijn verschijningsvorm en ligging op deze hoek van het Stek een markant onderdeel van het stadsbeeld.

  Unieke waarde

  Het archiefgebouw heeft typologische en architectonische zeldzaamheidswaarde.

  Publicaties

  • Niels van Driel, Het zal bij ons heel veilig staan: Een eeuw archief op het Stek, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.3 2014.
  • Vereniging Oud-Dordrecht, Een steengoed verhaal: Dordtse gevelstenen spreken verder, Jaarboek 2019.
  • De Dordtse Puienprijs 2021, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.3 2021.

  Bijlage

  • 
    9122500.pdf (opent in een nieuw venster)

  ---