Oudendijk

• Oudendijk 110
  • Datering: 1912-1913
  • Oorspronkelijke functie: Verenigingsgebouw
  • Postcode: 3319AG
   

  Objectomschrijving

  Vm. vergaderlokaal nu kerk op rechthoekige plattegrond in één bouwlaag, gebouwd in 1912/13 in opdracht van de Vereniging Helpt Elkander. Vrijstaand gesitueerd aan de openbare weg.

  Het oorspronkelijke gebouw is omvatte de huidige kerkzaal met een kleine aanbouw links achter. De verbouwing van 1918 betreft mogelijk het wijzigen van de vensterindeling van de rechter zijgevel. In 1936 werd het gebouw uitgebreid (het gedeelte links onder het platte dak). Daarbij wordt ook de indeling van de voorgevel gewijzigd. In 1951 werd intern de huidige gaanderij aangebracht.

  Algemene omschrijving

  Exterieur

  De gevels zijn opgetrokken in bruinerode baksteen in kruisverband. Een rollaag markeert de bovenzijde van de plint die in gelijke steen is uitgevoerd. De aan de achterzijde omlopende mansardekap is gedekt met gesmoorde verbeterde Oudhollandse pannen. De bakgoot op geprofileerde klossen vormt de overgang naar het dakvlak.

  De gevellijn van de voorgevel volgt de kapvorm. Het onderste deel van de geveltop verjongt eenmaal met een kleine schouder afgedekt met een gemetselde ezelsrug. De resterende tuitgevel bezit met een gemetselde ezelsrug afgewerkte schouders en een hoger opgemetselde top. De top is vormgegeven als open klokkenstoel met tussen uitgemetselde pilasters een opening voor een luidklokje. De dakrand tussen de schouders en de top is afgemerkt met aangesmeerde pannen.

  Centraal in de gevel op de begane grond bevinden zich dubbel houten deuren met een beschieting van overhoeks verwerkte delen, afgehangen aan gesmede zware gehengen. De rechte deuropening bezit een anderhalf steens strek tussen natuurstenen aanzetblokken en dito sluitsteen. Aan weerszijden van de deuropening bevindt zich een kleine vensteropening, gesloten door een getoogde halfsteens rollaag tussen natuurstenen aanzetblokken. Het op de natuurstenen lekdorpel geplaatste kozijn bezit een boven- en onderraam, voorzien van een glas-in-loodvulling. Op de verdieping bevinden zich twee identieke vensters. Links naast de deuropening is een gevelsteen ingemetseld, die het jaartal 1913 vermeldt.

  Van oorsprong volgde de gevel exact de kapvorm met een gemetselde rollaag, die in de top werd bekroond met een (houten ?) makelaar. Op de begane grond bevonden zich dubbele paneeldeuren, met boven een latei een bovenlicht met roedeverdeling. Hierboven bevond zich een gevelsteen met de vermelding "Helpt Elkander". Aan weerszijden van de deurpartij bevond zich een zesruits venster met een bovenlicht, dat met een kwartrond hoger sloot tegen de gevelsteen. Speklagen waren in het metselwerk opgenomen. In de huidige situatie tekenen zich de restanten van de oudste gevel af in de vorm van de speklagen en een herstelling in lichtere baksteen.

  De rechter zijgevel bezat oorspronkelijk meerdere quasi kruisvensters met ramen met een roedeverdeling. Na de verbouwing ontstond de huidige situatie met van voor naar achteren twee gekoppelde getoogde vensteropeningen met een natuurstenen deelzuiltje en dito aanzet- en sluitstenen, waarvan de openingen zijn voorzien van een glas-in-loodvulling. Rechts hiervan een enkel venster als voren met daarnaast een deuropening met strokendeur en een bovenlicht met glas-in-loodvulling. Nabij de achtergevel bevinden zich nog twee vensteropeningen gelijk aan het bovenlicht van de deuropening. Onder deze vensters bevindt zich een kleine deur naar een ruimte onder het podium.

  De gevels van de aanbouw aan de linker zijde zijn in halfsteens verband opgetrokken. De voorzijde van de aanbouw links bezit een deuropening met een deur aan gesmede ankers. Tussen de hoger opgetrokken hoek, afgedekt met een natuurstenen blok en het oorspronkelijke kerkgebouw steekt het platte dak voor de gevel uit.

  De linker zijgevel bezit vijf vensteropeningen, gesloten door een getoogde halfsteens rollaag tussen natuurstenen aanzetblokken. In de dagkant is een natuurstenen blokje verwerkt. Het op de natuurstenen lekdorpel geplaatste kozijn is voorzien van een glas-in-loodvulling. Bij later herstel van de rollaag van twee vensters aan de linker zijde zijn de natuursteen blokken verwijderd.

  Interieur

  De kerkzaal omvat één ongedeelde zaal met in de aanbouw een nevenruimte, gescheiden door een latei op ijzeren kolommen. De kerkruimte is overwelfd met een tongewelf van houten kraaldelen. IJzeren trekankers verbinden de zijgevels ter hoogte van de voet van het tongewelf. Aan de voorzijde is een klein portaal middels houten paneeldeuren afgescheiden van de kerkzaal. Tegen deze wand bevindt zich een houten galerij, waar op een orgel is geplaatst.

  Waardering

  Het gebouw is van monumentaal belang vanwege de ingetogen architectuur van het in- en exterieur. Het pand is verder van cultuurhistorisch belang gezien de (oorspronkelijke) functies in relatie tot de geschiedenis van Dubbeldam.

  Publicaties

  • Fred van Lieburg, Heilige plaatsen in een Hollandse stad: Duizend jaar religieuze gebouwen op het Eiland van Dordrecht, Jaarboek Vereniging Oud-Dordrecht 2011.

  Bijlage

  • 
    9121638.pdf (opent in een nieuw venster)

  ---