Nieuwbrug
-
Nieuwbrug
- Datering: 1851
- Oorspronkelijke functie: Brug
- Bouwstijl: Neoclassicisme
- Architect: Itz
Omschrijving
Gietijzeren BRUG over drie bogen, steunend op bakstenen pijlers, die voorzien zijn van natuurstenen blokken. Reling met neo-klassicistische ornamenten.
Oorspronkelijk voorzien van een "oorgat". 19e eeuw.
Brug van belang uit oogpunt van oudheidkundige en volkskundige waarde.
Publicaties
- Angenetha Balm en Jan Willem Boezeman, George Nicolaas Itz (1799–1869): Stadsbouwmeester van Dordrecht in de 19e eeuw, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.35 2010.
- Jan Willem Boezeman, Dordtse bruggen op de Rijksmonumentenlijst, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.50 2014.
- Annet Meffert en Ruus Schook, G.N. Itz: Stadsbouwmeester van Dordrecht 1832-1867, 1985.
- Jan Veen en J. van Holst, Dordrecht in historisch perspectief aflevering 2: Een nieuwe brug in een oude brug, december 1996.
Externe links
-
Nieuwbrug 1
- Datering: 1609
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Renaissance
- Postcode: 3311EH
Opmerking
Als hoekpand is Nieuwbrug 1 een onderdeel van het Rijksmonument Voorstraat 173.
Externe links
-
Nieuwbrug 3
- Datering: 1609
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Renaissance
- Postcode: 3311EH
Opmerking
Als achterhuis is Nieuwbrug 3 een onderdeel van het Rijksmonument Voorstraat 173.
Publicaties
- Vereniging Oud-Dordrecht, Een steengoed verhaal: Dordtse gevelstenen spreken verder, Jaarboek 2019.
Externe links
-
Nieuwbrug 10
- Datering: XVIII
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311EH
Omschrijving
PAND met gepleisterde lijstgevel (XVIII) met Empire en 18e-eeuwse ramen. Schilddak.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Nieuwbrug 12
- Datering: XIX-A
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311EH
Omschrijving
PAND met lijstgevel (XIX A ?) met Empire ramen en dakvenster in het schilddak.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links
-
Nieuwbrug 14
- Datering: 1800
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311EH
Omschrijving
PAND met lijstgevel, ca. 1800, met schuiframen uit de bouwtijd. Schilddak.
Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Opmerking
Voorheen Nieuwbrug 14, nu onderdeel van Nieuwbrug 12.
Externe links
-
Nieuwbrug 20
- Datering: 1887
- Oorspronkelijke functie: Pakhuis
- Bouwstijl: Neoclassicisme
- Postcode: 3311EH
Algemene beschrijving
Pakhuis en bovenwoning, nu in gebruik als atelier en bovenwoning.
Ligging
Het pand is gelegen in een gesloten gevelwand op de zuidelijke hoek van de Nieuwbrug en de Wijnstraat, aan beide zijden grenzend aan een rijksmonument.
Hoofdvorm
Pand op een rechthoekig grondplan met afgeronde hoek in twee bouwlagen met kap.
Bouwgeschiedenis
Dordrecht is ontstaan in de twaalfde eeuw als ontginningsnederzetting in een uitgestrekt veenmoeras, precies daar waar de brede zeestromen overgaan in binnenwateren. De schippers moesten hier hun goederen overladen van zeeschepen in binnenschepen. In 1410 werd de Nieuwe Haven aangelegd; door het ophogen van een zandplaat in de rivier ontstond tussen zandplaat en rivier een haven die in westelijke richting op de Merwe uitmondde.
De Wijnstraat, één van de oudste delen van de stad en vroeger Nieuwe Zijdegeheten, herinnert aan de wijnhandel, die van het middeleeuwse Dordrecht het voornaamste handelscentrum van Holland maakte. Eerst bebouwd met opslagplaatsen en scheepswerven, maar vanaf ca. 1400 is er sprake van geregelde bebouwing. De Wijnstraat strekte zich oorspronkelijk uit van het Groothoofd tot de Grote Kerk.
Het perceel was tot het midden van de 19e eeuw bebouwd met een groot pand, met de naam Kroon van Denemarken, dat mogelijk dateert uit de 14e of 15e eeuw.
In 1887 wordt een vergunning verleend voor de bouw van een bergruimte met bovenwoning op de hoek van de Nieuwbrug en de Wijnstraat. Het pand is vele malen kleiner dan het oorspronkelijke pand. De begane grond is verdeeld met een kleine hal achter de entree aan de zijde van de Nieuwbrug. Aansluitend ligt tegen de linker bouwmuur de trap naar de verdieping. De begane grond is verder niet ingedeeld. Op de verdieping sluit de trap met een bovenkwart aan op een keuken met een schouw. Aan de voorzijde ligt een 'huishoudkamer' met drie kasten tegen de linker bouwmuur. Aan de rechter zijde ligt een slaapkamer. De binnenwanden zijn aangegeven als houten wanden. De zolder is niet ingedeeld.
In 1949 wordt vergunning verleend voor het splitsen van het pand in een kantoorruimte beneden en een woonruimte op de verdieping. Daartoe wordt aan de zijde van de Wijnstraat de linker blindnis geopend voor de plaatsing van een venster en de rechter verbouwd tot deuropening. Achter de deuropening komt een gang met een keukenblokje, die wordt afgescheiden van de kantoorruimte.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel (zijde Nieuwbrug)
De gevel, die op de hoek van beide straten is afgerond, is opgetrokken in baksteen in Vlaams verband met iets terugliggend voegwerk, en is geschilderd. De gevel is voorzien van een grijs geschilderde plint. Een grijs geschilderde cordonband markeert de ligging van de vloer van de verdieping. De gevel wordt beëindigd met een hoofdgestel, bestaande uit een architraaf en vlak fries met daarboven een geprofileerde iets uitkragende houten kroonlijst.
De gevelopeningen zijn gesloten met een segmentboog en omkaderd met een lijst, die staat op de natuurstenen lekdorpels.
Op de begane grond bevindt zich aan de linker zijde een deuropening met in het kozijn op een hardstenen dorpel een paneeldeur en een ongedeeld bovenlicht. Rechts hiervan bevinden zich twee vensteropeningen met een T-schuifvenster.
Op de verdieping bevinden zich drie vensteropeningen met een T-schuifvenster.
Achtergevel
De gevel is als klamp achter Nieuwbrug 20 en de panden aan de rechter zijde opgetrokken in donker roodbruine baksteen in kruisverband met platvol voegwerk. De gevel wordt beëindigd met een hoofdgestel, bestaande uit een architraaf en vlak fries met daarboven een geprofileerde iets uitkragende houten kroonlijst.
Ankers markeren de ligging van de balklagen van de eerste verdieping en de zolder.
Voorgevel (zijde Wijnstraat)
De gevel, die op de hoek van beide straten is afgerond, is opgetrokken in baksteen in Vlaams verband met iets terugliggend voegwerk, en is geschilderd. De gevel is voorzien van een grijs geschilderde plint. Een grijs geschilderde cordonband markeert de ligging van de vloer van de verdieping. De gevel wordt beëindigd met een hoofdgestel, bestaande uit een architraaf en een vlak fries met daarboven een geprofileerde iets uitkragende houten kroonlijst.
De gevelopeningen zijn gesloten met een segmentboog en omkaderd met een lijst, die staat op de natuurstenen lekdorpels.
Op de begane grond bevindt zich aan de linker zijde een vensteropening met een T-schuifvenster. Rechts hiervan bevindt zich een deuropening met in het kozijn een deur, vermoedelijk samengesteld uit twee paneeldeuren met een bossingpaneel en erboven een glaspaneel achter een smeedijzeren hekwerk. Boven het kalf bevindt zich een tweeruits bovenlicht. Voor de deur ligt een stoep van drie treden.
Op de verdieping bevinden zich twee blindnissen, die zijn gepleisterd.
Kap
Het halve schilddak, dat aan de linker zijde aansluit op de topgevel, is gedekt met gesmoorde Tuiles-du-Nordpannen. In het dakvlak aan de voorzijde staat een dakkapel met plat dak met aan de voorzijde in het kozijn ongedeelde stolpramen.
In het dakvlak aan de achterzijde staat een gemetselde schoorsteen, die is gecementeerd.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Geen opname.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een laat 19e eeuws pakhuis met bovenwoning op de locatie waar het huis de 'Kroon van Denemarken' stond. Het pand is gelegen in een van de oudste straten van Dordrecht, waar van oudsher bedrijven en woningen gevestigd waren.
Architectonische waarde
Het pand is van architectuurhistorisch belang door het ontwerp van de voorgevel in een sobere, maar harmonieuze stijl. Het pand sluit de hoek af in een afgeronde vorm.
Gaafheid
De voorgevels zijn bijna geheel origineel op de wijziging van 1949 na, waarbij aan de kant van de Wijnstraat in de twee blindnissen van de begane grond een deur en een venster geplaatst zijn.
Situering
Het pand heeft stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de monumentale gevelreeks aan de Wijnstraat in beschermd stadsgezicht en door zijn ligging op de hoek van de Wijnstraat en de Nieuwbrug.
Bijlage
-
9122358.pdf (opent in een nieuw venster)