Kromme Zandweg

• Kromme Zandweg 2
  • Datering: XIX-a
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3319GH
   

  Objectomschrijving

  Voormalig woonhuis met aangebouwde schuur, nu bedrijfspand, bestaande uit twee in hoogte verschillende bouwmassa's op rechthoekige plattegrond in twee bouwlagen, waarvan één in de kap. De bouwtijd ligt vermoedelijk in het begin van de negentiende eeuw. Gesitueerd parallel aan de Kromme Zandweg op een straathoek.

  Algemene omschrijving

  Exterieur

  De gevels zijn opgetrokken in baksteen, dat voor wat betreft het linker deel is gepleisterd. Het rechter deel is opgetrokken in baksteen in kruisverband. Zowel het pleisterwerk als de baksteen is wit geschilderd met grijze plint. De vensteropeningen zijn afsluitbaar met luiken, die mogelijke als kopie zijn toegevoegd.

  In de langsgevel (straatzijde) bevindt zich de entree en rechts hiervan een vensteropening met in een kozijn met zware houtmaat een ongedeeld boven- en onderraam. De gevel van het aangrenzende lagere oorspronkelijke bedrijfsgedeelte bezit een vensteropening met een schuifvenster met een ongedeeld boven- en onderraam. De achter(top-)gevel bezit op begane grond een kozijn met drie tweeruits ramen. Op de verdieping bevindt zich een kozijn met een vierruits raam.

  Het oorspronkelijke woongedeelte (de linker bouwmassa) bezit in de linker zij(top-)gevel een vensteropening met in een kozijn met zware houtmaat een zesruits schuifvenster.

  De rechter zijgevel bezit een drielicht met drie vierruits draairamen en in de top een vierruits draairaam. Ankers markeren de ligging van de gordingen.

  Beide zadeldaken zijn gedekt met gesmoorde Oudhollandse pannen. De bouwmuren van zowel het voormalig woon- als bedrijfsgedeelte zijn boven het dakvlak enigszins hoger opgemetseld.

  Interieur

  Door interne kaalslag bevat het interieur van dit pand geen monumentale onderdelen meer.

  Waardering

  Het pand is monumentaal belang vanwege de ouderdom en als relict van de agrarische oorsprong van Dubbeldam.

  Publicaties

  • Arno de Grauw, Van Blekersdijk tot Kromme Zandweg: De geschiedenis van de Blekersdijk, Dubbeldamseweg, Dordwijklaan, Dubbelsteynlaan West en Kromme Zandweg, 2023.

  Bijlage

  • 
    9121625.pdf (opent in een nieuw venster)

  ---

• Kromme Zandweg 80
  • Datering: 1916
  • Oorspronkelijke functie: Watertoren
  • Postcode: 3319LC
   

  Objectomschrijving

  Watertoren, op zeshoekige plattegrond gebouwd in 1916 naar een ontwerp van Visser en Smit te Papendrecht.

  Algemene omschrijving

  Exterieur

  De watertoren is geheel opgetrokken in beton. De onderbouw bestaat uit een skelet van gewapend betonnen kolommen (hoeken van het gebouw) en koppelbalken op drie niveaus. De vakken tussen het skelet zijn gevuld met holle betonstenen. Deze stenen zijn deels gevuld met zand. Van oorsprong waren het skelet en de vulling gesausd, echter nadien voorzien van een afwerking van spuitbeton.

  Het zeskantige tentdak is geheel in beton uitgevoerd en van oorsprong afgewerkt met een bepleistering in zandsteen-kleur door toevoeging van gemalen zandsteen.

  In de vrijwel gesloten gevelvlakken is vlak onder de tweede koppelbalk een klein venstertje gespaard. In het bovenste deel van de toren (waar zich het reservoir bevindt) zijn per gevelvlak twee smalle lichtspleten gespaard, die zijn voorzien van glazen bouwstenen.

  De entree bestaat uit een kleine aanbouw onder een driezijdige aankapping. In het voorvlak is een kozijn met (secundaire) deuren geplaatst. Boven de aankapping is een medaillon aangebracht met de tekst 'Gesticht onder Burgemeester de Roo Anno 1916'.

  Interieur

  De toren is tot ongeveer halve hoogte geheel zonder vloeren. Slechts de ijzeren aan- en afvoerleidingen lopen door de ruimte.

  Houten trappen leiden via een betonnen balkon naar de eerste verdieping. Deze vloer fungeert als extra koppeling tussen de hoeken van het gebouw. De zoldering van de eerste verdieping wordt gevormd door de onderzijde van het reservoir. Dit is bol (naar boven gericht) uitgevoerd, waardoor het gewicht van het reservoir feitelijk direct rust op de ring-koppelbalk van de hoekkolommen van het gebouw.

  Vanaf de eerste verdieping leidden oorspronkelijk houten trappen tot het niveau van het reservoir. De trappen zijn verwijderd, alhoewel het betonnen balkon nog resteert. Een moderne veiligheidstrap geeft nu toegang tot de smalle gang rond het geheel in beton uitgevoerde reservoir. Een houten trap geeft toegang tot een bordes aan de bovenrand van het reservoir, dat aan de bovenzijde geheel open is. Het reservoir heeft een inhoud van ongeveer 200m3 bij een diameter van 6 meter.

  In 1973 zijn voorzieningen voor de CAI aangebracht, die de oorspronkelijke opzet enigszins hebben gewijzigd.

  Waardering

  De watertoren is van monumentaal belang vanwege het vroege gebruik van (gewapend) beton. Tevens markant als landmark en van belang als verwijzing naar de ontwikkeling van de nutsbedrijven in het begin van de twintigste eeuw.

  Publicaties

  • Cees Esseboom, Afscheid van een toren, leve de Watertoren!, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.2 2001.
  • André Oerlemans, Verhalen van Dordrecht 9: De watertorens van Dordrecht en Dubbeldam, 2007.

  Bijlage

  • 
    9121626.pdf (opent in een nieuw venster)

  ---