Koninginnestraat
-
Koninginnestraat 77-79
- Datering: 1899
- Oorspronkelijke functie: Woon-winkelpand
- Bouwstijl: Eclecticisme
- Postcode: 3311WR
Algemene beschrijving
Woon-/winkelpand als onderdeel van een complexmatig gebouwd hoekblok van twee dubbele woon-winkelpanden (Koninginnestraat 77/79 en 81/83). Het blok is gespiegeld ten opzichte van de hoek Rozenhof - Havenstraat.
Ligging
Het blok van vier panden vormt de hoek van de straatwand aan de Koninginnestraat en de Havenstraat.
Hoofdvorm
Dubbele tussenwoning met rechthoekig grondplan, links in twee bouwlagen (begane grond en verdieping) met kap en rechts in drie bouwlagen (souterrain, bel-etage en verdieping) met kap.
Bouwgeschiedenis
De tussen 1750 en 1840 aangelegde buitenplaats Rozenhof was gelegen tussen de Singel en de spoorlijn. In 1891 stichtte graaf Van Rechteren Limpurg het buiten en huis Rozenhof, een kapitaal woonhuis met 20 salons. Op de buitenplaats waren koepels, waterpartijen, een oranjerie, een kwekerij met broeikassen en een koetsierswoning met stallen. De grafelijke bewoners vertrokken van het buiten in 1895. De Rozenhof werd voor f 230.000,- gekocht door de Levensverzekering Maatschappij Dordrecht, die in het huis haar kantoor vestigde.
De nieuwe eigenaresse begon onmiddellijk met het plannen van woningbouw op het voormalige buiten. In maart 1903 werd het stratenplan vastgelegd, waarna tot 1912 in fases aan de rand van een plein rondom het huis een aaneengesloten rij woningen werd neergezet. Aan de randen van het gebied, de toenmalige Bakstraat (nu Hoge Bakstraat), de Havenstraat en de Koninginnestraat werden huur- en koopwoningen gebouwd.
Op 19 juni 1899 wordt vergunning verleend voor twee complexen winkelhuizen met bovenwoningen; op de hoek Rozenhof/Havenstraat en de hoek Koninginnestraat/Havenstraat.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De gevel bestaat uit een lijstgevel met kap in twee gedeelten; links in twee bouwlagen en rechts in drie bouwlagen. Beide geveldelen zijn opgetrokken boven de gecementeerde plint in roodbruine baksteen in staand verband met platvolle voeg.
In het linker geveldeel is de hoge begane grond onder de puibalk geopend voor een winkelpui. De puibalk, bestaande uit een I-ligger waarvan de flenzen en het lijf onderling zijn geklonken, rust aan beide zijden op een kunststenen kraagsteen, die is voorzien van gestileerde florale motieven.
De winkelpui bestaat uit een drielicht met ongedeelde onder- en bovenramen, van elkaar gescheiden door een strook met smalle ramen. Centraal bevindt zich de deuropening met een houten deur met onder drie ramen en boven een ongedeeld raam.
Op de verdieping bevinden zich twee segmentboogvensteropeningen met een hardstenen lekdorpel. De vensteropeningen zijn gesloten met een steens rollaag. In het metselwerk boven beide vensteropeningen samen is een segmentboog in de vorm van een steens rollaag opgenomen. In de vensteropening bevindt zich een kozijn met een ongedeeld onder- en bovenraam.
In het rechter geveldeel bevindt zich de entree tot de woning. De deuropening is voorzien van een zware kunststenen latei, waarboven een segmentboog in de vorm van een halfsteens rollaag. In de deuropening bevindt zich een kozijn met een paneeldeur met een dicht onderpaneel en bovenin twee smalle ramen. Boven de deuropening bevindt zich een bovenlicht in de vorm van twee door een steens muurdam van elkaar gescheiden smalle vensteropeningen met een doorlopende hardstenen lekdorpel en een dito latei. Boven de latei is in het metselwerk een anderhalfsteens segmentboog met een koppenlaag in blauwgroene baksteen opgenomen. De openingen zijn voorzien van een kozijn met een ongedeeld raam.
Rechts van de entree bevinden zich net boven de plint op souterrainniveau twee vensteropeningen met in het kozijn een ongedeeld raam. De kunststenen latei loopt door. Boven de lateien is in het metselwerk een steens segmentboog opgenomen, die geklemd is tussen kunststenen aanzetblokken op de latei.
Op het niveau van de bel-etage én de verdieping bevinden zich twee segmentboogvensteropeningen met een doorlopende hardstenen lekdorpel. De vensteropeningen zijn gesloten met een steens rollaag. In het metselwerk boven beide vensteropeningen samen is een segmentboog in de vorm van een steens rollaag opgenomen. In de vensteropening bevindt zich een kozijn met een ongedeeld onder- en bovenraam.
Op beide niveaus rechts van beide vensteropeningen bevindt zich een smalle vensteropening met een hardstenen lekdorpel en een hardstenen blok als latei. In het blok is een roosje uitgehakt. In het kozijn is een ongedeeld raam opgenomen.
De gevel wordt beëindigd met de houten gootlijst van de op het muurwerk gelegen goot. In de as van beide geveldelen bevindt zich een kleine vlaamse gevel, die is voorzien van een spits topje, afgewerkt met kunststenen dekplaten en een sierelement in de top. In de top bevindt zich een sieranker. Aan de voorzijde van de gevel bevindt zich een segmentboogvensteropening met een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld raam. De goot loopt (uitkragend) voor de Vlaamse gevel langs.
Rechter zijgevel
De topgevel is, boven het dak van het buurpand, opgetrokken in roodbruine baksteen in staand verband met platvolle voeg en wordt beëindigd door het dakoverstek op doorstekende gordingen en nok. In de gevel bevindt zich een segmentboogvensteropening.
Achtergevel
(aangezien de achtergevel niet kon worden opgenomen, is de beschrijving gebaseerd op archiefgegevens)
De gevel wordt beëindigd met de houten gootlijst van de op het muurwerk gelegen goot. Aan de linkerzijde op het niveau van het souterrain bevinden zich twee kleine segmentboogvensteropening met een doorlopende lekdorpel en latei. Rechts hiervan bevinden zich twee kleine segmentboogvensteropeningen.
Op het niveau van de bel-etage bevinden zich twee smalle segmentboogvensteropeningen en op het niveau van de verdieping drie.
Kap
Het zadeldak met de nok evenwijdig aan de Koninginnestraat is gedekt met gesmoorde Tuiles-du-Nordpannen.
In de dakvlakken staan gemetselde schoorstenen.
Aan de linkerzijde achter is een deel van het dak verwijderd voor een dakterras.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Souterrain
Aan de voorzijde bevindt zich een kamer met schouw. Tegen de achtergevel bevindt zich een keuken, een portaaltje en toilet en de trapopgang naar de verhoogde begane grond.
Begane grond
De begane grond omvat de ongedeelde winkelruimte.Bel-etage Vanuit het souterrain wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt. Een rechte steektrap vanuit een portaal achter de voordeur leidt eveneens naar de kleine overloop. Vanuit de overloop leidt de trap naar de verdieping. Aan de zijde van de Koninginnestraat liggen een kamer en aan de achterzijde een kamer met bedstede.
De bedsteden zijn verwijderd. Schouwen, trappen en een deel van de stucplafonds resteren.
Eerste verdieping
Vanuit het de bel-etage wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt. Vanuit de overloop leidt de trap naar de zolder. Aan de zijde van de Koninginnestraat liggen een voor- en achterkamer (en-suite) en een kamertje met bedstede. Tegen de achtergevel ligt links een slaapkamer met bedstede en rechts een keuken.
De bedsteden zijn verwijderd. De kooknis met witjes, schouwen, trappen en een deel van de stucplafonds resteren.
Zolder
Vanuit de eerste verdieping wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt.
Oorspronkelijk lagen aan de zijde van de Koninginnestraat twee kamers en tegen de rechter bouwmuur een zolderruimte. De indeling is gewijzigd.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorische waarde als uiting van de sociaal-economische en maatschappelijke ontwikkeling van Dordrecht, waarbij in de negentiende-eeuwse schil naast woningbouw voor de middenklasse tevens voor de bouwtijd typologisch nieuwe gebouwen zoals woon-/winkelpanden werden gerealiseerd.
Architectonische waarde
Het pand is als onderdeel van een blok van vier panden van architectonische waarde omdat de architectuur van het object een gaaf en herkenbaar voorbeeld is van een kenmerkende cultuur-historische ontwikkeling in de bouwkunst. Mede van belang als type woon-/winkelpand.
Gaafheid
Het object is extern gering gewijzigd waardoor de cultuurhistorische en architectonische waarden goed bewaard zijn gebleven. De bouwkundige staat is redelijk tot goed.
Situering
Het object heeft als onderdeel van een in één bouwfase gerealiseerd complex van panden én als onderdeel van de herontwikkeling van het voormalige buiten Rozenhof een hoge ensemblewaarde. Het gebied van de Rozenhof is een van de vroegste voorbeelden van projectontwikkeling in Dordrecht.
Unieke waarde
Als type pand in een blok van vier panden, dat redelijk gaaf bewaard is gebleven, bezit het object in architectonisch, typologisch en bouwkundig opzicht een zeldzaamheidswaarde. Het pand heeft fraaie invloeden van de Jugendstil en is gespiegeld aan het pand op de hoek van de Havenstraat.
Bijlage
-
9121899.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Koninginnestraat 81-83
- Datering: 1899
- Oorspronkelijke functie: Woon-winkelpand
- Bouwstijl: Eclecticisme
- Postcode: 3311WR
Algemene beschrijving
Woon-/winkelpand als onderdeel van een complexmatig gebouwd hoekblok van twee dubbele woon-winkelpanden (Koninginnestraat 77/79 en 81/83). Het blok ia gespiegeld ten opzichte van de hoek Rozenhof - Havenstraat.
Ligging
Het blok van vier panden vormt de hoek Koninginnestraat - Havenstraat.
Hoofdvorm
Hoekwoning met rechthoekig grondplan in drie bouwlagen (souterrain, bel-etage en verdieping) met kap (zolder en vliering).
Bouwgeschiedenis
De tussen 1750 en 1840 aangelegde buitenplaats Rozenhof was gelegen tussen de Singel en de spoorlijn. In 1891 stichtte graaf Van Rechteren Limpurg het buiten en huis Rozenhof, een kapitaal woonhuis met 20 salons. Op de buitenplaats waren koepels, waterpartijen, een oranjerie, een kwekerij met broeikassen en een koetsierswoning met stallen. De grafelijke bewoners vertrokken van het buiten in 1895. De Rozenhof werd voor f 230.000,- gekocht door de Levensverzekering Maatschappij Dordrecht, die in het huis haar kantoor vestigde.
De nieuwe eigenaresse begon onmiddellijk met het plannen van woningbouw op het voormalige buiten. In maart 1903 werd het stratenplan vastgelegd, waarna tot 1912 in fases aan de rand van een plein rondom het huis een aaneengesloten rij woningen werd neergezet. Aan de randen van het gebied, de toenmalige Bakstraat (nu Hoge Bakstraat), de Havenstraat en de Koninginnestraat werden huur- en koopwoningen gebouwd.
Op 19 juni 1899 wordt vergunning verleend voor twee complexen winkelhuizen met bovenwoningen; op de hoek Rozenhof/Havenstraat en de hoek Koninginnestraat/Havenstraat.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel (Havenstraat)
De trapgevel telt drie bouwlagen opgetrokken boven de hoge gecementeerde plint in roodbruine baksteen in staand verband met platvolle voeg.
De hoge begane grond is onder de puibalk geopend voor de entree en winkelpui. De puibalk, bestaande uit een I-ligger waarvan de flenzen en het lijf onderling zijn geklonken, rust aan de linker- en rechterzijde op een gemetselde kolom, die bekroond wordt door kunststenen kraagstenen, voorzien van gestileerde florale motieven. Onder de puibalk is de hoek van het gebouw afgeschuind.
De winkelpui bestond oorspronkelijk uit een drielicht met ongedeelde onder- en bovenramen. De pui is gewijzigd in een ondergedeelte met een vierlicht en een met plaatwerk gesloten bovenzone.In het afgeschuinde gedeelte bevindt zich de entree tot de winkelruimte. De invulling is volledig gemoderniseerd.
Op de verdieping bevinden zich drie segmentboogvensteropeningen met een hardstenen lekdorpel en een dito latei. De zwik is voorzien van een kunststenen plaat, die is voorzien van gestileerde florale motieven. In de vensteropening bevindt zich een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onderraam en een bovenzone afgesloten met een vlakke plaat. Boven de vensteropeningen is in het metselwerk een natuurstenen blok met een bolmotief opgenomen. De rechterhoek van de gevel is uitgevoerd in hardsteen.
Op zolderniveau bevindt zich in de as een segmentboogvensteropening met een hardstenen lekdorpel en een dito latei. De zwik is voorzien van een kunststenen plaat, die is voorzien van gestileerd florale motieven. In de vensteropening bevindt zich een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onder- en bovenraam.
Aan weerszijden hiervan bevindt zich een smalle vensteropening met een hardstenen lekdorpel en een hardstenen blok als latei. In het blok is een roosje uitgehakt. Het kozijn is met een vlakke plaat afgewerkt.
Op vlieringniveau bevinden zich in de as twee door een steens muurdam van elkaar gescheiden smalle vensteropeningen met een doorlopende hardstenen lekdorpel en een dito latei met opgelegde lijst. De openingen zijn met een vlakke plaat afgedekt. Boven de vensteropening is in het metselwerk een natuurstenen blok met een bolmotief opgenomen.
De traptreden zijn voorzien van hardstenen dekplaten. In de top is een sieranker opgenomen.
Voorgevel (Koninginnestraat)
De gevel bestaat uit twee gedeelten; links een trapgevel in drie bouwlagen en rechts een lijstgevel in drie bouwlagen met kap. Beide geveldelen zijn opgetrokken boven de hoge gecementeerde plint in roodbruine baksteen in staand verband met platvolle voeg.
In het linker geveldeel is de hoge begane grond onder de puibalk geopend ter hoogte van de entree en winkelpui. De puibalk, bestaande uit een I-ligger waarvan de flenzen en het lijf onderling zijn geklonken, rust aan de linker en rechter zijde op een gemetselde kolom, die bekroond wordt door kunststenen kraagstenen, die zijn voorzien van gestileerd florale motieven. Onder de puibalk is de hoek van het gebouw afgeschuind.
De winkelpui bestond oorspronkelijk uit een drielicht met ongedeelde onder- en bovenramen. De pui is gewijzigd in een ondergedeelte met een vierlicht en een met plaatwerk gesloten bovenzone.
Op de verdieping bevinden zich twee segmentboogvensteropeningen met een hardstenen lekdorpel. De vensteropeningen zijn gesloten met een steens rollaag. In het metselwerk boven beide vensteropeningen is een segmentboog in de vorm van een steens rollaag opgenomen. In de vensteropening bevindt zich een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onderraam en een bovenzone afgesloten met een vlakke plaat. De rechterhoek van de gevel is uitgevoerd in hardsteen.
Op zolderniveau bevinden zich in de as twee door een steens muurdam van elkaar gescheiden vensteropeningen op een doorlopende hardstenen lekdorpel. De vensteropeningen zijn gesloten met een steens rollaag. In het metselwerk boven beide vensteropeningen samen is een segmentboog in de vorm van een steens rollaag opgenomen. In de vensteropening bevindt zich een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onder- en bovenraam.
De traptreden zijn voorzien van hardstenen dekplaten. In de top is een sieranker opgenomen.
In het rechter geveldeel bevindt zich de entree tot de woning. De deuropening is voorzien van een zware kunststenen latei, waarboven een segmentboog in de vorm van een halfsteens rollaag. In de deuropening bevindt zich een kozijn met een paneeldeur met een dicht onderpaneel en erboven twee smalle ramen. Boven de deuropening bevindt zich een bovenlicht in de vorm van twee door een steens muurdam van elkaar gescheiden smalle vensteropeningen met een doorlopende hardstenen lekdorpel en een dito latei. Boven de latei is in het metselwerk een anderhalfsteens segmentboog met een koppenlaag in blauwgroene baksteen opgenomen. De openingen zijn voorzien van een kozijn met een ongedeeld raam.
Rechts van de entree bevinden zich net boven de plint op souterrainniveau drie vensteropeningen met in het kozijn een ongedeeld raam. De kunststenen latei van de linker twee vensteropeningen loopt door. Boven de lateien is in het metselwerk een steens segmentboog opgenomen, die geklemd is tussen kunststenen aanzetblokken op de latei.
Op het niveau van de bel-etage én de verdieping bevinden zich twee segmentboogvensteropeningen met een doorlopende hardstenen lekdorpel. De vensteropeningen zijn gesloten met een steens rollaag. In het metselwerk boven beide vensteropeningen samen is een segmentboog in de vorm van een steens rollaag opgenomen. In de vensteropening bevindt zich een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onderraam en een bovenzone afgesloten met een vlakke plaat.
Op beide niveaus rechts van beide vensteropeningen bevindt zich een smalle vensteropening met een hardstenen lekdorpel en een hardstenen blok als latei. In het blok is een roosje uitgehakt. In het kozijn op de begane grond is een ongedeeld raam opgenomen. Het kozijn op de verdieping is met een vlakke plaat afgewerkt.
De gevel wordt beëindigd met de houten gootlijst van de op het muurwerk gelegen goot. In de as bevindt zich een kleine Vlaamse gevel, die is voorzien van een spits topje, afgewerkt met kunststenen dekplaten en een sierelement in de top. In de top bevindt zich een sieranker. Aan de voorzijde van de gevel bevindt zich een segmentboogvensteropening met een gemoderniseerd kozijn met een ongedeeld onder- en bovenraam. De goot loopt (uitkragend) voor de Vlaamse gevel langs.
Achtergevel
(aangezien de achtergevel niet kon worden opgenomen, is de beschrijving gebaseerd op archiefgegevens)
De gevel wordt beëindigd met de houten gootlijst van de op het muurwerk gelegen goot. Op drie niveaus is in een afschuining naar binnen een vensteropening opgenomen.
Kap
Het zadeldak met de nok evenwijdig aan de Koninginnestraat is gedekt met gesmoorde Tuiles-du-Nordpannen.
In de dakvlakken staan gemetselde schoorstenen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
(aangezien er geen mogelijkheid is geboden het interieur op te nemen, is de beschrijving gebaseerd op archiefgegevens)
Souterrain
Aan de voorzijde bevindt zich een kamer met schouw. Tegen de linker bouwmuur bevindt zich een keuken, een portaaltje en toilet en de trapopgang naar de verhoogde begane grond
Begane grond
De begane grond omvat de ongedeelde winkelruimte.
Bel-etage
Vanuit het souterrain wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt. Een rechte steektrap vanuit een portaal achter de voordeur leidt eveneens naar de kleine overloop.
Vanuit de overloop leidt de trap naar de verdieping. Aan de zijde van de Koninginnestraat liggen een kamer en een kamertje met bedstede. Tegen de linker bouwmuur ligt een slaapkamer met bedstede.
Eerste verdieping
Vanuit het de bel-etage wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt.
Vanuit de overloop leidt de trap naar de zolder. Aan de zijde van de Koninginnestraat liggen een voor- en achterkamer (en suite) en een kamertje met bedstede. Tegen de linker bouwmuur ligt aan de straatzijde een slaapkamer met bedstede en aan de achterzijde een keuken.
Zolder
Vanuit het de eerste verdieping wordt met een trap met een halve slag een kleine overloop bereikt.
Aan de zijde van de Koninginnestraat liggen twee kamers en tegen de rechter bouwmuur een zolderruimte. Tegen de linker bouwmuur ligt aan de straatzijde een slaapkamer met bedstede.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorische waarde als uiting van de sociaal-economische en maatschappelijke ontwikkeling van Dordrecht, waarbij in de negentiende-eeuwse schil naast woningbouw voor de middenklasse tevens voor de bouwtijd typologisch nieuwe gebouwen zoals woon-/winkelpanden werden gerealiseerd.
Architectonische waarde
Het pand is als onderdeel van een blok van vier panden van architectonische waarde omdat de architectuur van het object een gaaf en herkenbaar voorbeeld is van een kenmerkende cultuur-historische ontwikkeling in de bouwkunst. Mede van belang als type woon-/winkelpand.
Gaafheid
Het object is extern gering gewijzigd waardoor de cultuurhistorische en architectonische waarden goed bewaard zijn gebleven. De bouwkundige staat is redelijk tot goed.
Situering
Het object heeft als onderdeel van een in één bouwfase gerealiseerd complex van panden én als onderdeel van de herontwikkeling van het voormalige buiten Rozenhofeen hoge ensemblewaarde.
Unieke waarde
Als type pand in een blok van vier panden, dat redelijk gaaf bewaard is gebleven, bezit het object in architectonisch, typologisch en bouwkundig opzicht een zeldzaamheidswaarde. Het pand heeft fraaie invloeden van de Jugendstil en is gespiegeld aan het pand op de hoek van de Havenstraat.
Bijlage
-
9121900.pdf (opent in een nieuw venster)