Houttuinen
-
Houttuinen 2-4
- Datering: XVII
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Lodewijk XVI
- Postcode: 3311CE
Omschrijving
WOONHUIS (XVII) met lijstgevel in Lodewijk XVI stijl. Geprofileerde vensteromlijstingen met raamdorpels op klossen. Rond het middenvenster van de parterre gesneden versieringen en consoles met hoofdgestel. Aan weerszijden hiervan siervazen waarop vruchten en bloemen. Deur met klopper en bovenlicht.
In de rechter voorkamer betimmering en stucplafond (Lodewijk XVI).
Fraai gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Publicaties
- Jules van Oven, Coen van Oven: een Dordtse kunstschilder, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.81 2022.
Externe links
-
Houttuinen 12
- Postcode: 3311CE
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Houttuinen 25
- Datering: 1885
- Oorspronkelijke functie: Bedrijfspand
- Bouwstijl: Traditionalisme
- Postcode: 3311CE
Algemene beschrijving
Bedrijfspand in gebruik geweest als steenhouwerij, nu leegstaand.
Ligging
Het pand is gelegen op de hoek van de Houttuinen en het deel van de Schuitenmakersstraat dat als een soort steiger uitkomt op de Nieuwe Haven.
Hoofdvorm
Half vrijstaand bouwwerk in één bouwlaag onder zadeldak.
Bouwgeschiedenis
Dordrecht is ontstaan in de twaalfde eeuw als ontginningsnederzetting in een uitgestrekt veenmoeras, precies daar waar de brede zeestromen overgaan in binnenwateren. De schippers moesten hier hun goederen overladen van zeeschepen in binnenschepen. In 1410 werd de Nieuwe Haven aangelegd; door het ophogen van een zandplaat in de rivier ontstond tussen zandplaat en rivier een haven die in westelijke richting op de Merwe uitmondde. Het huidige Houttuinen (houtopslagplaatsen) maakte deel uit van de nieuwe kade langs de Nieuwe Haven die na het afbreken van de stadsmuur rond 1430 werd aangelegd. De scheepsbouw vestigde zich ook in dit gebied. De vermelding van de "scuytmakersstraetken" (Schuitemakersstraat) in 1591 als verbinding van de Grotekerksbuurt naar de Houttuinen is een duidelijke verwijzing naar de scheepsbouw.
In 1885 wordt een tekening goedgekeurd van een topgevel met een radvenster en plaquette met opschrift STEENKOLEN. Vermoedelijk behoort deze tekening, die in het dossier zit van de uitbreiding van 1900, bij de bouw van het oudste gedeelte.
In 1900 wordt de in het voorste gedeelte van het pand gevestigde zagerij aan de achterzijde uitgebreid met een volume onder een mansardekap. In beide zijgevels van de uitbreiding komt een brede getoogde doorgang met houten schuifdeuren. Naast de bestaande bedrijfsruimte wordt een smal nieuw ketelhuis gebouwd. De uitbreidingsplannen zijn getekend door J.C. Schotel, een bekende Dordtse architect-aannemer.
In 1924 wordt het bestaand ketelhuis uit 1900 verbouwd tot autogarage. Het gebouw wordt naar de straat toe verlengd onder een plat dak. Aan die zijde komen dubbele deuren.
In 1963 worden de dubbele deuren (zie aanvraag 1924) verwijderd en wordt een pui geplaatst met een deur en een venster ten behoeve van de achtergelegen kantoorruimte.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De topgevel is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met platvol voegwerk. De gevel is voorzien van een iets vooruitspringende hoge gepleisterde en grijs geschilderde plint. In de gevel bevinden zich twee gevelopeningen gesloten met een anderhalf steens rondboog. Onder het zware kalf bevonden zich oorspronkelijk houten deuren, die zijn verwijderd en vervangen door een nieuwe pui. Boven het kalf bevindt zich het oorspronkelijke ijzeren halve radvenster.
In de bogen bevinden zich vier schroefankers.
Boven de doorgangen bevindt zich een omkaderd gecementeerde plaquette met het geschilderde opschrift 'DORDTSE STEENHOUWERIJ v/hvd STEK'.
In de top bevindt zich een ronde vensteropening met een ijzeren radvenster.
De top is afgewerkt met een koppenrollaag tussen de met hardstenen dekplaten afgewerkte schouders en top.
Linker zijgevel
De zijgevel van de oorspronkelijke bouwmassa is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met platvol voegwerk. De gevel is grotendeels afgedekt door latere aanbouwen die geen onderdeel van het monument uitmaken.
Achtergevel
Het beschermde volume heeft geen eigen achtergevel. Het sluit direct aan op de latere uitbreiding onder de mansardekap.
Rechter zijgevel
De zijgevel van de oorspronkelijke bouwmassa is opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband met platvol voegwerk. In de gevel bevinden zich twee rondboogvensteropeningen met een ijzeren zesruits onderraam en half radvenster bovenin.
Kap
Het zadeldak van de oorspronkelijke bouwmassa is afgewerkt met bitumen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Begane grond
De bedrijfsruimte is niet ingedeeld en wordt overspannen met enige houten moerbalken en enige stalen profielbalken. Hierover ligt een enkelvoudige balklaag.
Bijzonderheden
In de bedrijfsruimte is een gevelsteen opgeslagen met het opschrift A.P.S. P.L.B. 22/3 1900.
Waardering
Het oudste deel aan de Houttuinen 25, dit is het bouwvolume onder het zadeldak, valt onder de bescherming.
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorisch belang als representatief voorbeeld van een laat 19e-eeuws industrieel pand, gebouwd in een gebied dat van oudsher een bedrijfsmatig karakter had.
Architectonische waarde
Het pand is van architectuurhistorisch belang door het aanzien van de voorgevel aan de Houttuinen met de markante geveltekst en de originele radvensters. Het pand is van architectuurhistorisch belang als onderdeel van het industrieel erfgoed in Dordrecht.
Gaafheid
Het pand is voor een deel aangetast door verbouwingen. Van het oudste deel aan de Houttuinen zijn het metselwerk en de radvensters origineel. De bouwkundige staat is matig.
Situering
Het pand heeft stedenbouwkundige waarde door zijn ligging aan de Houttuinen en het Sint Suraplein in beschermd stadsgezicht en door de ligging op de hoek van de Houttuinen en de Schuitenmakersstraat.
Unieke waarde
Het pand heeft een hoge zeldzaamheidswaarde in typologisch en architectonisch opzicht.
Publicaties
- Erica van Dooremalen, De steenhouwerij en marmerzagerij van A.P. Schotel Gzn 1865-1917, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.3 2008.
- J. Hoevenberg, Dordrecht Ondergronds 11: Plangebied Schuitenmakersstraat 1 / Houttuinen 25 - een archeologisch bureauonderzoek, 2010.
- De Monumentenlijst: Houttuinen 25, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.62 2017.
Bijlage
-
9122713.pdf (opent in een nieuw venster)
Externe links
-
Houttuinen 32
- Datering: 1795
- Oorspronkelijke functie: Munitieopslag
- Postcode: 3311CE
Omschrijving
ARSENAAL, oorspronkelijk tuighuis der kantonniers, ca. 1795. Vier brede vensterassen met getoogde poorten en tweelichten met luiken.
Aan het Grote Kerksplein gelijksoortige gevel.
Kanonslopen als schamppalen.
Gaaf bewaard exterieur.
Fraai gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Publicaties
- Vereniging Oud-Dordrecht, Een steengoed verhaal: Dordtse gevelstenen spreken verder, Jaarboek 2019.
- Dominique Vermeulen, Het Generaliteitsmagazijn bij de Grote Kerk, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.3 2022.
- Wevers & Van Luipen, Houttuinen 32: Bouwhistorische verkenning met waardestelling, Utrecht 2020.
Externe links
-
Houttuinen 34
- Datering: 1651
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Hollands Classicisme
- Postcode: 3311CE
Omschrijving
Pand met lijstgevel waarin vensteromlijstingen met geprofileerde dorpels en hoofdgestellen. Deuromlijsting Empire. Empire ramen.
De gevel aan het Grotekerksplein is gedateerd in muurankers: 1651.
Hoog schilddak.
Gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Opmerking
Vormt een eenheid met het achterhuis Grotekerksplein 20.
Publicaties
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Het huis over de kraan: Houttuinen 34, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.2 2009.
Externe links
-
Houttuinen 36
- Datering: XVII
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Lodewijk XVI
- Postcode: 3311CE
Omschrijving
HOEKPAND Geldersekade. Fraaie pilastergevel (midden XVII) ter breedte van zes vensterassen. Tussen de vensters gemetselde pilasters met Jonische kapitelen. Geprofileerde hoofdgestellen boven de vensters. Deur en deurkalf gesneden in Lodewijk XVI stijl. Empire schuiframen. Schilddak.
Fraai gebouw van algemeen belang wegens oudheidkundige en kunsthistorische waarde.
Publicaties
- T.H.L. Hos, Dordrecht Ondergronds Briefrapport 15: Houttuinen 36 - Een bureauonderzoek en een archeologische begeleiding, 2009.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Houttuinen 36 als kosterswoning, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.1 2008.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Houttuinen 36: de behangselschilderijen, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.2 2008.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Het huis van de koster, Houttuinen 36 te Dordrecht (deel 1), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.49 2013.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Het huis van de koster, Houttuinen 36 te Dordrecht (deel 2), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.50 2014.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Het huis van de koster, Houttuinen 36 te Dordrecht (deel 3), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.51 2014.
- Loet Megens en Thea Megens-van der Westen, Het huis van de koster, Houttuinen 36 te Dordrecht (deel 4), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.52 2014.
- Een kijkje achter de gordijnen, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.71 2019.
- Houttuinen 36: Een kijkje achter de gordijnen, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.72 2019.
Externe links