Haringstraat
-
Haringstraat 2-4
- Datering: XVIII-a
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Postcode: 3311VH
Opmerking
Als hoekpand is Haringstraat 2-4 een onderdeel van het Rijksmonument Voorstraat 326.
Externe links
-
Haringstraat 6
- Postcode: 3311VH
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
Publicaties
- Angenetha Balm-Kok, Het pakhuis van ouds genaamd 'VAATKELDER' thans Haringstraat 6, 2015.
Externe links
-
Haringstraat 8
- Datering: 1800-1825
- Oorspronkelijke functie: Pakhuis
- Bouwstijl: Traditionalisme
- Postcode: 3311VH
Algemene beschrijving
Bedrijfspand (pakhuis).
Ligging
Het pand is gelegen in een gesloten gevelwand aan de Haringstraat, een zijstraat van de Voorstraat, een de oudste wegen in het historisch centrum.
Hoofdvorm
Pand op een nagenoeg rechthoekig grondplan in vier bouwlagen.
Bouwgeschiedenis
Vanaf de twaalfde eeuw krijgt Dordrecht vorm als een kleine nederzetting aan beide oevers van een veenstroom of rivier de Thuredrith. De oudste bebouwing ontstaat op de oevers van deze rivier. Op de oevers liepen ook de eerste wegen: de voorlopers van de huidige Voorstraat en Grotekerksbuurt-Groenmarkt-Wijnstraat. Vanaf de haven naar de Voorstraat ontstaan verbindingsstraten, die doorlopen in het gebied daarachter. De Haringstraat is één van de niet tot aan de Spuihaven/Vest doorlopende zijstraten: deze straat eindigt halverwege op de Lange Bree(d)straat.
De Haringstraat wordt voor het eerst vermeld in 1404 als 'pickelstrate'. De naam verwijst waarschijnlijk naar het huis dat afwisselend als De Haring, de Gulden Haring, de Gekroonde Pikkelharing, de Drie Haringen, de Kroon en nu De Gekroonde Haring wordt genoemd: het huis op de Voorstraat 326 (rijksmonument). Op de kaart van Van Deventer uit 1545 wordt de straat Drieharingenstraat genoemd.
In de loop van de eeuwen ontstaat ook langs deze zijstraat bebouwing, maar deze wordt aan de westzijde regelmatig onderbroken door achteruitgangen van huizen aan de Grote Spuistraat en ook de oostzijde van de straat kent een onregelmatige bebouwing. Het perceel van Haringstraat 8 maakte in het minuutplan van 1832 onderdeel uit van een groot perceel aan de Lange Breestraat dat ook een deel van de Haringstraat besloeg en een kleiner deel aan de Lombardstraat.
Voor het pand op de hoek Lange Breestraat-Haringstraat wordt in 1919 een vergunning afgegeven voor 'het plaatsen van een nieuwe voorgevel, het maken van kantoren, het maken van laboratorium en expeditieruimte'. Op de tekeningen is te zien dat vanuit dit pand een doorgang aanwezig was op de eerste verdieping naar de Haringstraat 8. Later in dat jaar wordt nog een vergunning aangevraagd voor het plaatsen van een wc in de 'pakkamer' (Haringstraat)
Het voormalig pakhuis kan begin 19e eeuw gebouwd zijn, maar gezien de aanwezigheid van standvinken en zowel eiken als grenen krommers in de kapconstructie is een oudere datering ook goed mogelijk.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De gevel is in vier bouwlagen opgetrokken in meerdere variëteiten baksteen, grotendeels in kruisverband met platvol voegwerk.
Op de begane grond bevinden zich achtereenvolgens:
- deuropening met een gemoderniseerde invulling; rechter negge met twee neuten met duimgehengen en grote gesmede gehengijzers
- vensteropening, met in de opening diefijzers;
- deuropening met rondboog. Tot 2009 brede deuropening, gesloten met een ijzeren latei, waarin dubbele houten deuren uit 1933;
- vensteropening, met in de opening diefijzers;
- deuropening met rondboog. Van 1932 tot 2009 een gesloten deur met een ijzeren latei, waarin dubbele houten deuren met twee ongedeelde ruiten bovenin;
- deuropening, gesloten met een houten plaat en een elfruits bovenlicht. Links en rechts twee hardstenen neuten met duimen.
Op de eerste verdieping bevinden zich achtereenvolgens:
- hoge vensteropening met een gemoderniseerde invulling
- driemaal een kleine vensteropening met een ijzeren zesruits raam;
- tweemaal een hoge vensteropening met een gemoderniseerde invulling
- driemaal een vensteropening met een ijzeren negenruits raam.
Op de tweede verdieping bevinden zich achtereenvolgens:
- hoge vensteropening met een gemoderniseerde
- zevenmaal een hoge vensteropening met een ongedeeld raam.
Op de zolderverdieping bevinden zich achtereenvolgens:
- tweemaal een recent toegevoegde vensteropening met een ongedeeld raam;
- een door de gootlijn heen stekende vensteropening/dakkapel met een tweelicht met ongedeelde vaste beglazing;
- tweemaal een recent toegevoegde vensteropening met een ongedeeld raam.
Achtergevel
Op de begane grond zijn dichtgezette vensteropeningen. Op de eerste verdieping in 2009 gewijzigde vensteropeningen waarbij drie vensters en een balkondeur zijn gecreëerd. Sporen van dichtgezette vensteropeningen en oude balklagen. Op de tweede verdieping vier vensteropeningen en een dubbele balkondeur. Bouwsporen van vier oudere vensteropeningen en een verticale bouwnaad.
Op de zolder zijn 3 (?) vensteropeningen en een nieuwe dubbele deur met Frans balkon in de gevel en 1 (of 2?) dakramen boven de muuropeningen gemaakt. Sporen van oudere vensteropeningen zijn op de achtergevel zichtbaar.
Rechter zijgevel
Tot voor de restauratie van 2009 twee kleine vensteropeningen met ongedeelde beglazing. Na de restauratie zijn deze dichtgezet en vervangen door één vensteropening in het midden van de gevel.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Het pand is intern verbouwd, waarbij deels oude bouwmaterialen hergebruikt zijn. Van het casco resteren de muren, tussenmuren, vloer- en balkconstructies en delen van de kapconstructie als monumentale onderdelen.
Begane grond
- 2 ruimtes, gescheiden door een gang/ trappenhuis (2009).
- Zandvloeren (november 2009 voorzien van betonvloer)
- Enkelvoudige grenen balklagen van voor- naar achtergevel en in het midden gedragen door een onderslagbalk op vier standvinken op versneden gemetselde poeren.
- Balken en standvinken van grenen rondhout en gekantrecht hout. Veel hergebruikt uit andere ruimtes van het pand (begane grond en zolder). Standvink in linker vertrek restant van afgezaagde dwarsbalk (?) van rondhout en vierkant hout. Delen van rondhout komen terug in plafondbalken eerste verdieping.
- In linker zijgevel 1 deur en sporen van 2 dichtgezette muuropeningen.
- Onderslagbalk rust in rechter gemene muur op gemetselde penant in linker gemene muur in het metselwerk.
- Rechter gemene muur vertoont sporen van diverse dichtzettingen en 2 balkgaten.
- Metselwerk op maaiveld 2-steens dikte, grens van eerste verdieping verdikt tot 2½ -steens.
Eerste verdieping
- Enkelvoudige balklaag met onderslagbalk op 4 standvinken; alles grenen. Aantal delen zijn van gekantrecht rondhout (doorsnede variërend van ca. 25-29 cm)
- Onderslagbalk in linker gedeelte voorzien van een telmerk ^^
- Balklaag linker gedeelte heeft 12 balken inclusief strijkbalken, rechts 10 balken.
- Baksteen in raamnegge: 18/18,4 x 9,7/9,8 x 4,3/4,5 cm. 10 lagen niet mogelijk omdat diverse steenlagen van andere kleinere steen zijn.
- Dikte = 2,5 steens
Tweede verdieping
- enkelvoudige grenen balklaag met links 9 balken en rechts 7 balken.
- Onderslagbalk (oude telefoonpaal!) op grenen staanders van rondhout (geen standvinken)
- In linker gedeelte linkse staander voorzien van telmerk.
- Linker gedeelte 5e balk met eenvoudig sleutelstuk met strop en staartanker.
- Raamnegge: muur 2,5-steens dik. Borstwering /onderdorpel lijkt koud tegen gevelwand gezet te zijn. Baksteenformaten: 17,6/18,3 x 7,6/8,5 x 3,8/4,4 cm. 10 = 50 cm.
Zolder
- In linker gedeelte nog 3 restanten van krommers aanwezig. Blokkelen overal vervangen voor grenen. In rechter gedeelte nog 4 krommers. In de vier hoeken geen spanten zichtbaar.
- Brandschade en schade van ongedierte zichtbaar op eiken en grenen.
- Hoog in rechter zijgevel 2 kleine vensters.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorisch belang als oorspronkelijk gebouwd pakhuis en als onderdeel van het industrieel erfgoed dat in dit gedeelte van de binnenstad en met name in de zijstraten van de Voorstraat voorkwam.
Architectonische waarde
Het pand is van bouwhistorische waarde door de aanwezigheid van bouwsporen in de gevel en door de aanwezigheid van oudere delen in het casco.
Gaafheid
Het pand is gaaf in hoofdvorm. Het exterieur en interieur zijn gedeeltelijk gewijzigd. De bouwkundige staat is redelijk.
Situering
Het pand heeft ensemblewaarde als onderdeel van een voormalig complex gelegen aan de Lange Breestraat/Haringstraat/Lombardstraat. Het pand heeft stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de gevelreeks aan de Haringstraat in beschermd stadsgezicht.
Bijlage
-
9122447.pdf (opent in een nieuw venster)