Grote Kalkstraat
-
Grote Kalkstraat 1
- Datering: XVIII
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Bouwstijl: Eclecticisme
- Postcode: 3311JK
Algemene beschrijving
Voormalig woon-/bedrijfspand, nu appartementengebouw.
Ligging
Gesitueerd in gesloten gevelwanden op de hoek van de Grote Kalkstraat en de Prinsenstraat.
Hoofdvorm
Pand op rechthoekig grondplan in drie bouwlagen met kap. De bescherming is beperkt tot het voorste gedeelte van het pand, zoals aangegeven op de situatie.
Bouwgeschiedenis
Na de Sint-Elisabethsvloed van 1421 resteerde buiten de Vuilpoort een stuk dijk van de verdronken Groote Waard waaraan tientallen houten huisjes, een kapel en enkele molens stonden. Dit gebied lag buiten de ommuring van de stad, die via de Suikerstraat naar de Vuilpoort liep. In 1528 ging dit buurtje, naar de lokale kapel ook wel Adriaansbuurt genoemd - in vlammen op, waarna het gebied de bijnaam 'verbrande buurt' kreeg. Al snel werd de buurt weer herbouwd. Kort na 1572 werd de noordwestelijke uitloop van de Spuihaven gewijzigd in een zuidwestelijke uitloop, werd een deel van de Adriaansbuurt afgebroken en het deel waar onder andere kapel en kerkhof lagen binnen de stad getrokken en ommuurd. De oude Vuilpoort verloor zijn functie en werd vervangen door de Nieuwe Vuilpoort en de Sluispoort. De Prinsenstraat volgt het oude tracé van de 14e eeuwse stadsmuur en de oude loop van de Spuihaven. De naam Prinsenstaat krijgt de straat pas in 1674 en verwijst mogelijk naar Prins Willem van Oranje. Daarvoor werd de straat Leuvestraat of Sint Adriaenstraat genoemd.
Eigenaar van het hele pand is in 1832 Joannes Milort Gz, zonder beroep. In de adresboeken staat al in 1855 op de Prinsenstraat, wijk D nr. 120 een koek- en banketbakkerswinkel geregistreerd met de naam R. de Jonge. In de adresboeken staan R. de Jonge (van 1855 tot 1868), A. Verhoeve (van 1868 tot 1879) en de erven van R. de Jonge (vanaf 1885) of R.A. de Jonge (van 1883 tot 1906) op deze locatie als koek- en banketbakker en winkelier geregistreerd. In het adresboek van 1908 staat hier geen bakkerij meer vermeld. Het pand bezit waarschijnlijk een hogere ouderdom dan de gevel, die rond 1900 is gerealiseerd. Op oude foto's is te zien dat de pui op de begane grond later is gewijzigd.
Beschrijving exterieur per gevel
Voor- en linker zijgevel
De gevel is opgetrokken in baksteen en geheel gepleisterd.
Op de begane grond bevindt zich boven de lage plint een om de afgeschuinde hoek doorlopende pui met in de Grote Kalkstraat en de afgeschuinde hoek een gemoderniseerd tweeruits onderraam en boven de als uitkragende lijst vormgegeven kalf vier ongedeelde ramen. De oorspronkelijke glas-in-loodvulling is achter nieuwe beglazing geplaatst. Aan de zijde van de Prinsenstraat bevindt zich tweemaal een verdeling zoals in het voorgaande beschreven.
De pui wordt afgesloten met een hoofdgestel.
Op de eerste en tweede verdieping bevinden zich aan de zijde van de Prinsenstraat twee en in de afgeschuinde hoek één identieke met een segmentboog gesloten vensteropening, omkaderd met een geprononceerde lijst. De invulling van de vensteropeningen is gemoderniseerd. Aan de zijde van de Grote Kalkstraat bevindt zich een identieke omlijsting, waarbinnen het gevelvlak is gesloten.
Op de borstwering van de tweede verdieping is met opgelegde letters de tekst KOEK EN BANKETBAKKERY aangebracht, als verwijzing naar de oorspronkelijke functie.
De gevel wordt afgesloten met een hoofdgestel, bestaande uit een architraaf en een fries met opgelegde panelen, waarboven een uitkragende kroonlijst.
Kap
Het schilddak is gedekt met gesmoorde OVH-pannen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Geen opname.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorisch belang als voormalig woon-/bedrijfspand in een gebied waar naast woningbouw voor de middenklasse ook woon- en bedrijfspanden werden gerealiseerd.
Architectonische waarde
Het pand is van architectuurhistorisch belang door het ontwerp van de gevel en de wijze waarop het pand de hoek afsluit. Het pand is van bouwhistorische waarde door het vermoeden van de aanwezigheid van een ouder casco.
Gaafheid
Het pand is gaaf in hoofdvorm. Het exterieur is grotendeels origineel, alleen alle vensteropeningen zijn voorzien van gemoderniseerde raampartijen. De bouwkundige staat is goed.
Situering
Het pand heeft ensemblewaarde als voormalig onderdeel van het pand Grote Kalkstraat 1-3C. Het pand heeft stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de monumentale gevelreeks aan de Prinsenstraat in beschermd stadsgezicht en als hoekpand van de straten Prinsenstraat en Grote Kalkstraat.
Bijlage
-
9122438.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Grote Kalkstraat 1-3c
- Datering: 1906
- Postcode: 3311JK
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Grote Kalkstraat 4-6
- Oorspronkelijke functie: Pakhuis
- Bouwstijl: Traditionalisme
- Architect: van Bilderbeek
- Postcode: 3311JK
Opmerking
Als hoekpand is Grote Kalkstraat 4-6 een onderdeel van het gemeentelijk monument Keizershof 2-4.
Bijlage
-
9122452.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Grote Kalkstraat 5
- Postcode: 3311JK
Omschrijving
Voor de objecten die als 'Beeldbepalend pand' zijn aangewezen is helaas geen redengevende omschrijving beschikbaar.
-
Grote Kalkstraat 7-9
- Datering: XVII
- Oorspronkelijke functie: Pakhuis
- Postcode: 3311JK
Omschrijving
PAKHUIS met in puntgevel met rollaag gewijzigde oorspronkelijke trapgevel (XVII). Gave pui, oude kozijnen en luiken.
Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.
Externe links