Buiten Kalkhaven
-
Buiten Kalkhaven 2
- Datering: 1912
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Bouwstijl: Rationalisme
- Postcode: 3311JE
Opmerking
Als hoekpand is Buiten Kalkhaven 2 een onderdeel van het gemeentelijk monument Binnen Kalkhaven 5.
Bijlage
-
9122425.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Buiten Kalkhaven 36
- Datering: 1875-1900
- Oorspronkelijke functie: Bedrijfspand
- Bouwstijl: Traditionalisme
- Postcode: 3311JE
Algemene beschrijving
Oorspronkelijk vrijstaand bouwwerk met vermoedelijk een bedrijfsfunctie, nu onderdeel van een woonhuis (Buiten Kalkhaven 36/38/38a).
Ligging
Het complex is gelegen aan het uiteinde van de kade van de Buiten Kalkhaven in een in de 17e eeuw aangelegd havengebied, onderdeel van het centrum, nu een gebied met gemengd bedrijfsmatige en woonbebouwing.
Hoofdvorm
Halfvrijstaand bouwwerk in één bouwlaag met kap.
Bouwgeschiedenis
Tot het midden van de zeventiende eeuw was Dordrecht aan de rivierzijde gesloten met een stadsmuur. In 1647 besloot het stadsbestuur tot de aanleg van een haven en handelskade, het Maartensgat. De behoefte aan nog meer handelsruimte resulteerde in 1655 in de aanleg van een grotere haven tussen de Bom en het buiten de stad gelegen Wilgenbos. De kalkschippers werden verplicht daar hun lading over te slaan om de overlast van stank en stof voor de stad te beperken. De haven kreeg de naam Kalkhaven. De haven was geschikt voor de ontvangst van zeegaande schepen en werd tegen hoge kosten permanent op diepte gehouden.
Op de zuidelijke punt van de Kalkhaven bij de rivier stond een grote run- en trasmolen (de Eikenboom) die direct na het graven van de haven werd gebouwd, met ernaast een kapmolentje dat eikenschors maalde. In 1878 werd deze molen gesloopt, evenals het kapmolentje. Het kapmolentje stond ongeveer op de locatie waar de drie panden Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38a staan.
Op oude foto's vanaf ca. 1900 is het buitenste pand 38a te herkennen. Vermoedelijk zijn alle drie de panden rond deze tijd hier gebouwd.
De panden zijn rond 2000 bijna geheel afgebrand en weer naar de oorspronkelijke staat herbouwd.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
Boven de betonnen basis is de gevel in houtskeletbouw opgetrokken met een beschieting van horizontaal verwerkte schuttingdelen. In de gevel bevindt zich aan de linker zijde een vensteropening met een schuifvenster met een vierruits onderraam en een tweeruits bovenraam. Aan de rechter zijde bevindt zich een deuropening met een paneeldeur en een zesruits bovenlicht.
De beglazing is uitgevoerd in dubbel glas.
De gevel wordt beëindigd met het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
Achtergevel
Boven de betonnen basis is de gevel in houtskeletbouw opgetrokken met een beschieting van horizontaal verwerkte schuttingdelen. In de gevel bevindt zich rechts van het midden een vensteropening met een schuifvenster met een vierruits onderraam en een tweeruits bovenraam. De beglazing is uitgevoerd in dubbel glas.
De gevel wordt beëindigd met het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
Rechter zijgevel
Boven de betonnen basis is de topgevel in houtskeletbouw opgetrokken met een beschieting van horizontaal verwerkte schuttingdelen. De geveltop is voorzien van een vlakke beschieting. In de gevel bevindt zich aan de rechter zijde een vensteropening met een schuifvenster met een tweeruits onder- en bovenraam. De beglazing is uitgevoerd in dubbel glas.
De gevel wordt beëindigd met het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
Kap
Het zadeldak is gedekt met gesmoorde verbeterd Hollandse pannen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Aangezien het pand omstreeks 2000 samen met de buurpanden is afgebrand en naar de oorspronkelijke staat is herbouwd, is het interieur niet van monumentale waarde.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het complex Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38A vertegenwoordigt een bepaalde cultuurhistorische waarde als gereconstrueerd complex van drie panden die eind 19e, begin 20e eeuw zijn gebouwd op een beeldbepalende locatie in een voormalig 17e eeuws havengebied.
Architectonische waarde
Het complex heeft een bepaalde architectuurhistorische waarde als reconstructie, waardoor de oorspronkelijke situatie van een ensemble van drie verschillende panden behouden is gebleven.
Situering
Het pand heeft ensemblewaarde als onderdeel van het complex Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38A. Het complex heeft stedenbouwkundige waarde door de unieke ligging aan het uiteinde van de kade van de Buiten Kalkhaven, aan de Oude Maas en door de ligging in de as van de brug de Draai.
Bijlage
-
9122433.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Buiten Kalkhaven 38
- Datering: 1875-1925
- Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
- Bouwstijl: Overgangsarchitectuur
- Postcode: 3311JE
Algemene beschrijving
Oorspronkelijk twee aan elkaar grenzende woonhuizen, nu onderdeel van een woonhuis (Buiten Kalkhaven 36/38/38a).
Ligging
Het complex is gelegen aan het uiteinde van de kade van de Buiten Kalkhaven in een in de 17e eeuw aangelegd havengebied, onderdeel van het centrum, nu een gebied met gemengd bedrijfsmatige en woonbebouwing.
Hoofdvorm
Halfvrijstaand en gehandhaafde structuur van twee panden. Het linkerpand bestaat uit twee bouwlagen en een kap. Het rechterpand is van geringere hoogte.
Bouwgeschiedenis
Tot het midden van de zeventiende eeuw was Dordrecht aan de rivierzijde gesloten met een stadsmuur. In 1647 besloot het stadsbestuur tot de aanleg van een haven en handelskade, het Maartensgat. De behoefte aan nog meer handelsruimte resulteerde in 1655 in de aanleg van een grotere haven tussen de Bom en het buiten de stad gelegen Wilgenbos. De kalkschippers werden verplicht daar hun lading over te slaan om de overlast van stank en stof voor de stad te beperken. De haven kreeg de naam Kalkhaven. De haven was geschikt voor de ontvangst van zeegaande schepen en werd tegen hoge kosten permanent op diepte gehouden.
Op de zuidelijke punt van de Kalkhaven bij de rivier stond een grote run- en trasmolen (de Eikenboom) die direct na het graven van de haven werd gebouwd, met ernaast een kapmolentje dat eikenschors maalde. In 1878 werd deze molen gesloopt, evenals het kapmolentje. Het kapmolentje stond ongeveer op de locatie waar de drie panden Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38a staan.
Op oude foto's vanaf ca. 1900 is het buitenste pand 38a te herkennen. Vermoedelijk zijn alle drie de panden rond deze tijd hier gebouwd.
De panden zijn rond 2000 bijna geheel afgebrand en weer naar de oorspronkelijke staat herbouwd.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De gevel bestaat uit twee gedeelten; aan de linker zijde in twee bouwlagen opgetrokken in bruinrode baksteen in kruisverband met gesneden voegwerk. De iets uitgemetselde plint wordt beëindigd met een rollaag in profielsteen. In het metselwerk zijn speklagen van drie metselgangen in rode strengperssteen opgenomen ter hoogte van de onder- en bovendorpel van de vensteropeningen op beide verdiepingen. De steens segmentbogen boven de vensteropeningen zijn in dezelfde baksteen uitgevoerd. De zwik is uitgevoerd in mangaansteen in visgraatverband. De lekdorpels bestaan uit twee lagen bruin geglazuurde profielsteen.
Aan de rechter zijde ligt de entree met in het kozijn een deur met een klein raampje en een ongedeeld bovenlicht. Links hiervan bevinden zich twee vensteropeningen met in het kozijn een T-schuifvenster. Op de verdieping bevinden zich drie vensteropeningen met in het kozijn een T-schuifvenster.
De gevel wordt beëindigd door de houten bakgoot op klossen.
Het rechter geveldeel is lager en compleet gepleisterd. Op de begane grond bevinden zich twee vensteropeningen met in het kozijn een schuifvenster met tweeruits onder- en bovenramen. Op de verdieping bevindt zich een vensteropening met in het kozijn een schuifvenster met tweeruits onder- en bovenraam.
De gevel wordt beëindigd door het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
De beglazing is uitgevoerd in dubbel glas.
Linker zijgevel
De topgevel is geheel gepleisterd en voorzien van schijnvoegen ter hoogte van de onder- en bovendorpel op alle niveaus.
Op de begane grond en de eerste verdieping bevindt zich een vensteropening met in het kozijn een T-schuifvenster.
Op zolderniveau bevindt zich een vensteropening met in het kozijn een schuifvenster met tweeruits onder- en bovenramen.
Achtergevel
De gevel bestaat uit twee gedeelten; aan de linker zijde in anderhalve bouwlaag en compleet gepleisterd.
Op de begane grond bevindt zich aan de linker zijde een klein venster met een ongedeeld raam. Rechts hiervan bevindt zich een vensteropening met in het kozijn een schuifvenster met tweeruits onder- en bovenraam. Op de verdieping bevindt zich links een deuropening met een deur met een dicht onderpaneel en een ongedeeld glaspaneel boven. Voor de deur bevindt zich een klein modern balkon in staal en glas. Rechts hiervan bevindt zich een vensteropening met in het kozijn een schuifvenster met tweeruits onder- en bovenraam.
De gevel wordt beëindigd door het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
Het rechter geveldeel is in twee bouwlagen opgetrokken in bruinrode baksteen in kruisverband met gesneden voegwerk. De iets uitgemetselde plint wordt beëindigd met een rollaag in profielsteen. In het metselwerk zijn speklagen van drie metselgangen in rode strengperssteen opgenomen in hoogte gelijk aan die in de voorgevel. Aan de linker zijde bevindt zich tussen de begane grond en de eerste verdieping een vensteropening, met in het kozijn een T-schuifvenster, gesloten met een steens segmentboog in dezelfde baksteen. De zwik is uitgevoerd in mangaansteen in visgraatverband. De lekdorpel bestaan uit twee lagen bruin geglazuurde profielsteen.
Aan de rechter zijde bevindt zich op de eerste verdieping een moderne erker in staal en glas met op zolderniveau een klein balkon.
De gevel wordt beëindigd door de houten bakgoot op klossen.
De beglazing is uitgevoerd in dubbel glas.
Rechter zijgevel
De topgevel wordt grotendeels afgedekt door de aanbouw en is geheel gepleisterd.
In de top bevindt zich een ronde vensteropening met een ijzeren roosvenster.
De gevel wordt beëindigd met het aan de onderzijde betimmerde dakoverstek.
Kap
Het zadeldak van het linkerpand is gedekt met gesmoorde verbeterd Hollandse pannen.
In het dakvlak aan de voorzijde staat een dakkapel, aangekapt op het hoofddak. Het rechterpand is voorzien van een zadeldak met dezelfde dakpannen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Aangezien het pand omstreeks 2000 samen met de buurpanden is afgebrand en naar de oorspronkelijke staat is herbouwd, is het interieur niet van monumentale waarde.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het complex Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38A vertegenwoordigt een bepaalde cultuurhistorische waarde als gereconstrueerd complex van drie panden die eind 19e, begin 20e eeuw zijn gebouwd op een beeldbepalende locatie in een voormalig 17e eeuws havengebied.
Architectonische waarde
Het complex heeft een bepaalde architectuurhistorische waarde als reconstructie, waardoor de oorspronkelijke situatie van een ensemble van drie verschillende panden behouden is gebleven.
Situering
Het pand heeft ensemblewaarde als onderdeel van het complex Buiten Kalkhaven 36, 38 en 38A. Het complex heeft stedenbouwkundige waarde door de unieke ligging aan het uiteinde van de kade van de Buiten Kalkhaven, aan de Oude Maas en door de ligging in de as van de brug de Draai.
Bijlage
-
9122434.pdf (opent in een nieuw venster)
-
Buiten Kalkhaven 40
- Naam: Teerlink
- Datering: 1700-1800
- Oorspronkelijke functie: Woonhuis
- Bouwstijl: Traditionalisme
- Postcode: 3311JE
Algemene beschrijving
Oorspronkelijk vermoedelijk woonhuis, later café met woning, nu leegstaand bedrijfspand.
Ligging
Het pand is vrijstaand en gelegen op de kop van de kade Buiten Kalkhaven bij de Draai in een in de 17e eeuw aangelegd havengebied, onderdeel van het centrum, nu een gebied met gemengd bedrijfsmatige en woonbebouwing.
Hoofdvorm
Vrijstaand bouwwerk bestaande uit twee beuken in twee bouwlagen met kap.
Bouwgeschiedenis
Tot het midden van de zeventiende eeuw was Dordrecht aan de rivierzijde gesloten met een stadsmuur. In 1647 besloot het stadsbestuur tot de aanleg van een haven en handelskade (het Maartensgat). De behoefte aan nog meer handelsruimte resulteerde enige jaren later om tussen de Bomkade en het buiten de stad gelegen Wilgenbos een nieuwe grote haven aan te leggen. De kalkschippers werden verplicht daar hun lading over te slaan om de overlast van stank en stof voor de stad te beperken. De haven kreeg al snel de naam Kalkhaven. De haven was geschikt voor de ontvangst van zeegaande schepen en werd tegen hoge kosten permanent op diepte gehouden.
Op oude afbeeldingen uit de 18e en 19e eeuw is te zien dat op deze locatie een pand stond met dezelfde vorm als het huidige pand; twee beuken, beide voorzien van een schilddak met een verbindende dwarskap aan de voorzijde. Aan de achterzijde was een houten loods verbonden met het pand. Het pand staat in het minuutplan van 1832 geregistreerd als woonhuis van Hendrik Kuipers van Meerdervoort.
In 1918 wordt intern een deuropening gemaakt. Opdrachtgever is Aart van Zanten. C.W. van Zanten, vermoedelijk een zoon staat vanaf de jaren dertig geregistreerd als café houder. Op een foto uit 1930 zijn vaag de contouren te zien van het opschrift op de gevel: 'Cafe Riviergezicht'. In 1937 is in de Dordtsche Courant een melding van de heropening van het café.
In januari 1941 wordt het pand verbouwd tot fabriekspand. De indeling op beide niveaus wordt verwijderd, vensters worden dichtgemetseld en op de begane grond wordt een betonvloer gemaakt.
In november 1941 wordt een vergunning verleend voor het in de linker zijgevel op de begane grond aan de rechter zijde verwijderen van een vensteropening. In de voorgevel op de begane grond worden de drie nu nog bestaande segmentboogvormige vensteropeningen gemaakt in plaats van vier grotere schuifvensters; op de verdieping worden aan de rechter zijde twee identieke schuifvensters vervangen door een kleinere.
In de rechter zijgevel wordt op de verdieping links van de schoorsteen een schuifvenster verwijderd.
Tussen 1941 en 1949 moeten de gevels verder gewijzigd zijn, want op een tekening van 1949 - als de zijgevels wederom worden gewijzigd - blijkt dat de linker zijgevel op de begane grond één en op de verdieping twee kleine segmentboogvormige vensteropeningen heeft. In 1949 wordt de huidige gevelindeling gerealiseerd. De rechter gevel heeft een deuropening op de begane grond en twee kleine vensteropeningen op de verdieping. De bestemming is werkplaats voor het repareren van machines.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel
De gevel is in twee bouwlagen opgetrokken in baksteen en geheel gepleisterd. Dit is voorzien van een blokverdeling op de hoeken als pilaster over de volle gevelhoogte. Tussen de pilasters bevindt zich op verdiepinghoogte een met een lijst omkaderd veld met het geschilderde opschrift MOTOREN REPARATIE. Boven deze tekst is op de gevel het opschrift TEERLINK geschilderd. Boven de lijst is de gevel verdeeld met drie pilasters. De gevel wordt beëindigd met een hoofdgestel, bestaande uit een architraaflijst, waar boven een vlakke fries en een geprofileerde houten kroonlijst.
Op de begane grond bevindt zich aan de linker zijde een deuropening met in het kozijn dubbele deuren met een tweeruits raam aan de bovenzijde en een drieruits bovenlicht.
Rechts van de deuropening bevinden zich drie segmentboogvormige vensteropeningen met links en rechts een stalen venster en in het midden een betonnen raam. Op de verdieping bevinden zich twee stalen vensters. In de vensteropeningen ligt een lekdorpel bestaande uit een rollaag van baksteen.
Linker zijgevel
De gevel is in twee bouwlagen opgetrokken in baksteen en geheel gepleisterd. Op verdiepinghoogte is het opschrift TEERLINK MOTOREN REPARATIE geschilderd. De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboord van de op het muurwerk gesitueerde goot.
Op de begane grond bevinden zich drie segmentboogvormige vensteropeningen. Op de verdieping zijn twee vensteropeningen voorzien van een stalen venster.
Achtergevel
De gevel is in twee bouwlagen opgetrokken in licht roodbruine baksteen in kruisverband en geheel gepleisterd. Op verdiepinghoogte is het opschrift TEERLINK MOTOREN REPARATIE geschilderd. De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboord van de op het muurwerk gesitueerde goot.
Rechter zijgevel
De gevel is in twee bouwlagen opgetrokken in baksteen en geheel gepleisterd. De gevel wordt beëindigd met een houten boeiboordvan de op het muurwerk gesitueerde goot.
Op de begane grond bevinden zich twee vensteropeningen. Op de verdieping bevinden zich twee vensteropeningen voorzien van een stalen venster.
Vanaf het niveau van de eerste verdieping is een schoorsteen uitgemetseld, die oorspronkelijk tot boven het dak was opgetrokken, maar nu deels is verwijderd.
Kap
De dakvlakken van de twee naast elkaar gelegen schilddaken en de verbindende dwarskap aan de voorzijde zijn gedekt met gesmoorde ovh-pannen.
Beschrijving interieur per bouwlaag
Geen opname.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorisch belang als vermoedelijk al vroeg aanwezige bebouwing in het in de 17e eeuw aangelegde havengebied en als voormalig café annex woning, dat in de jaren dertig van de 20e eeuw bekend stond als 'Café Riviergezicht.'
Architectonische waarde
Het pand is van architectuurhistorisch belang door de herkenbaarheid van het pand en de sobere, utilitaire opzet van de massa en de gevels.
Het pand is van bouwhistorisch belang door de vermoedelijke aanwezigheid van onderdelen van een veel ouder casco. Nader bouwhistorisch onderzoek zou gewenst zijn.
Gaafheid
Het pand is gaaf in hoofdvorm. Het exterieur is een status van de verbouwing uit 1949. De bouwkundige staat is matig.
Situering
Het pand heeft een hoge stedenbouwkundige waarde door de vrijstaande ligging op het uiteinde van de kade bij de Buiten Kalkhaven in beschermd stadsgezicht. Het pand heeft een hoge stedenbouwkundige waarde door de unieke ligging aan het water van de Oude Maas; het pand is bij binnenkomst van Dordrecht, zowel vanaf het water, als vanaf de brug als eerste zichtbaar.
Unieke waarde
Het pand heeft door de vermoedelijk hoge ouderdom in architectonisch en bouwkundig opzicht een zeldzaamheidswaarde. Tevens heeft het pand door zijn unieke ligging in stedenbouwkundig opzicht een zeldzaamheidswaarde.
Publicaties
- Ignas Janssens, Krijgt het echte “Bellevue” ook zijn grandeur terug?, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.39 2011.
Bijlage
-
9122435.pdf (opent in een nieuw venster)