Rijksmonumenten

Bomkade 4

  • Datering: XVIII
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Bouwstijl: Empire
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

 PAND met Empire lijstgevel. Het middenvenster van de verdieping draagt een hoofdgestel op acanthusconsoles. Gesneden deuren (Lodewijk XVI), schuiframen.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Erica van Dooremalen, Bomkade 4: atelier van kunstschilder A.P. Schotel, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.1 2009.

Externe links


Bomkade 5

  • Datering: XVII
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

PAND met tot lijstgevel gewijzigde topgevel (XVII). Bij pakhuis.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.


Externe links


Bomkade 6

  • Datering: XVII
  • Oorspronkelijke functie: Pakhuis
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

Breed PAKHUIS, bestaande uit drie parallel lopende delen, elk onder een eigen dak.

De drie puntgevels aan de Bomkade (XVII B) zijn tot een lijstgevel met schuine zijkanten samengetrokken. Oorspronkelijke raamkozijnen met luiken en roedenverdeling XVIII.

Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Kees Sigmond & Sjoerd de Meer, Een zoete belofte: Suikernijverheid in Dordrecht (17de-19de eeuw), Jaarboek Vereniging Oud-Dordrecht 2012.

Externe links


Bomkade 7

  • Datering: XVIII
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

PAND met lijstgevel (XVIII). Schilddak met moderne dakvensters. Ramen stijl XVIII; pui met schuiframen XIX a.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.


Externe links


Bomkade 10

  • Datering: XIX-c
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

PAND met lijstgevel met attiek (XIX c). Mooi metselwerk, getoogde vensters met stucomlijstingen en maskers. Stucconsoles onder de lijst. Schilddak.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Vereniging Oud-Dordrecht, Dordtse stenen kunnen nog meer vertellen: Eerste stenen in Binnenstad en 19de-eeuwse Schil, Jaarboek 2020.

Externe links


Bomkade 11

  • Naam: Korenbeurs
  • Datering: 1834
  • Oorspronkelijke functie: Beursgebouw
  • Bouwstijl: Neoclassicisme
  • Architect: Itz
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

V.m. Graanbeurs. Neo-klassiek GEBOUW met dorische zuilenstelling, waarop het hoofdgestel met driehoekig fronton. In de gepleisterde imitatie-rusticagevel rondbogige doorgangen.

Oorspronkelijk interieur met o.a. stucrelief in segmentvormig fronton. Inwendig gedateerd: 1834.

Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Angenetha Balm en Jan Willem Boezeman, George Nicolaas Itz (1799–1869): Stadsbouwmeester van Dordrecht in de 19e eeuw, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.35 2010.
  • Elisabeth van Heiningen, Verhalen van Dordrecht 35: Architectuur in Dordrecht 1830-1950 - in het voetspoor van een zevental Dordtse bouwmeesters, 2018.
  • Annet Meffert en Ruud Schook, G.N. Itz: Stadsbouwmeester van Dordrecht 1832-1867, 1985.
  • Vereniging Oud-Dordrecht, Dordtse stenen kunnen nog meer vertellen: Eerste stenen in Binnenstad en 19de-eeuwse Schil, Jaarboek 2020.

Externe links


Bomkade 14 t/m 23

  • Naam: Vredenburg
  • Datering: 1776
  • Oorspronkelijke functie: Pakhuis
  • Postcode: 3311JD

 

Omschrijving

Hoekpand Bomkade en Binnen- en Buiten Kalkhaven. Hoog PAKHUIS van begane grond en drie verdiepingen. Vensters met luiken. Gedateerd op banderolle boven de ingang: 1776.

Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde. 

Publicaties

  • Vereniging Oud-Dordrecht, Een steengoed verhaal: Dordtse gevelstenen spreken verder, Jaarboek 2019.

Externe links


Boomstraat 1

  • Datering: XVII
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311TC

 

Opmerking

Als hoekpand is Boomstraat 1 een onderdeel van het Rijksmonument Voorstraat 25.


Externe links


Boomstraat 25

  • Datering: 1800
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311TC

 

Omschrijving

PAND met lijstgevel (ca. 1800). Deuromlijsting met gesneden fries en eenvoudig bovenlicht. Bovenvensters uit de bouwtijd van de gevel.

Stoep, hardstenen plint.

Belangrijk als afsluiting van de Wijnhaven.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.


Externe links


Boomstraat 27

  • Datering: XIX
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311TC

 

Omschrijving

PAND met eenvoudige lijstgevel (midden XIX).

Hardstenen plint, stoep en stoephekken.

Belangrijk als afsluiting van de Wijnhaven.

Gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Kees Sigmond, Boomstraat 27: een historisch pand met twee gezichten, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.2 2011.

Externe links


Boomstraat 37

  • Naam: Hotel Bellevue
  • Datering: 1840
  • Oorspronkelijke functie: Hotel
  • Bouwstijl: Eclecticisme
  • Architect: Tenenti
  • Postcode: 3311TC

 

Inleiding

Met de bouw van HOTEL Bellevue is begonnen in 1840. Het huidige aanzien van het in stedenbouwkundig opzicht zeer bijzonder gesitueerde gebouw wordt voornamelijk bepaald door de veranderingen die het in de tweede helft van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw heeft ondergaan. Het hotel heeft daardoor vooral de stilistische kenmerken van het Eclecticisme. Ondanks de diverse aanpassingen die het gebouw heeft ondergaan is de hoofdvorm voor een belangrijk deel intact gebleven.

De architecten die hebben gewerkt aan de negentiende-eeuwse delen van het hotel zijn niet bekend. Vroeg twintigste-eeuwse veranderingen zijn uitgevoerd naar ontwerp van de Dordtse architect Carel Tenenti jr.

Het aan de kop van de Wijnhaven en aan de Oude Maas staande hotel heeft een strategische situering nabij de aanlegsteiger bij de vroeg zeventiende-eeuwse Groothoofdspoort, vanwaar ooit de veerboten naar Rotterdam en Gorinchem voeren. Vanaf het hotel reed bovendien lange tijd een paardentram naar het spoorwegstation. Het hotel ligt op het restant van een dijklichaam langs de Oude Maas en heeft een extra onderverdieping aan de achterzijde.

In de loop der tijd is de dakbedekking vernieuwd en is de borstwering van de voorgevel betegeld. Het interieur is ook voor een groot deel gemoderniseerd. Het hotel maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht van Dordrecht.

Omschrijving

Het hotel heeft een min of meer rechthoekige plattegrond en is deels opgetrokken in witgeschilderde verblendsteen en deels in gepleisterde baksteen. Het gebouw bestaat uit drie panden met lijstgevels. Het linker pand telt vier bouwlagen met schilddak, het middelste pand drie bouwlagen met mansardekap en het hoekpand rechts telt twee lagen met een mezzanino onder plat dak. Het schilddak is bedekt met Hollandse pannen, de andere kappen hebben een vernieuwde dakbedekking. De gevels hebben rechthoekige vensters met houten (schuif)kozijnen, aan de bovenzijde voorzien van gestucte latei en aan de onderzijde van een hardstenen dorpel. De vensters van het hoekpand hebben rijke omlijstingen. Het hotel heeft een niet oorspronkelijke betegelde plint en heeft aan de voorzijde over de gehele breedte een bordes met geblokte hardstenen randen en een ijzeren hekwerk dat is verlevendigd met dennenappels en sterren. De volumes zijn met brede geprofileerde gootlijsten afgesloten.

De drie-assige voorgevel van het middelste bouwdeel is gepleisterd met schijnvoegen en heeft centraal de entreepartij met drie hardstenen treden, een samengesteld kozijn met een zware paneeldeur met getoogde profiellijsten en met een rond, getralied deurlicht. De ramen aan weerszijden van de deur en het bovenlicht zijn gevuld met glas-in-lood waarin het stadswapen van Dordrecht en de Nederlandse leeuw zijn afgebeeld. Links van de entree een venster en rechts een blinde vensterpartij. Op beide verdiepingen drie vensters. In de kap een dakkapel met een rondboogvenstertje tussen twee bewerkte penanten en met een rond timpaan dat rust op consoles.

De drie-assige voorgevel van het linker bouwdeel is eveneens gepleisterd met schijnvoegen en heeft op de begane grond vier vensters met T-ramen en op de drie verdiepingen telkens drie vensters. Ter hoogte van de eerste verdiepingsvloer ligt een brede band waarop in zwarte letters "Hotel Bellevue" staat. Uit het dakschild steekt een dakkapel met een venster met tweedelig kozijn en plat dak.

De drie-assige voorgevel van het rechter pand is (gebroken) wit geverfd en heeft een reeks horizontale, gepleisterde banden. De begane grond bevat twee blinde vensters en een venster met schuifkozijn, in de verdieping staan drie vensters met daarboven een mezzanino met drie kleinere vensters met tweedelige kozijnen.

De rechter zijgevel heeft een smal en een breder schuin geplaatst geveldeel en een doorlopende hoge geblokte borstwering. In het smalle deel twee ronde vensters, in het schuine deel twee souterrainvensters, op de begane grond en op de verdieping twee samengestelde kozijnen met langs het middenraam twee vrijstaande, ijzeren, gedraaide zuiltjes met cannelures en Corintisch kapiteel en met drieledig bovenlicht met glas-in-lood. De tweede verdieping heeft twee tweeledige mezzanino vensters.

De achtergevel heeft een souterrain en links een driezijdige, gemetselde torenachtige uitbouw tot aan de dakrand. Naast de toren een drie-assig geveldeel en rechts daarvan een vijf-assig geveldeel met hogere gootlijst. De gevel is vlak gepleisterd, met alleen schijnvoegen ter plaatse van het souterrain. Alle vensters staan in een geprofileerde omlijsting met een gestucte onderdorpel. Ter hoogte van de begane grond een glazen erker over 7 vensterassen, die wordt ondersteund door zes gietijzeren zuiltjes waartussen een ijzeren hekwerk is geplaatst. De torenachtige uitbouw heeft op begane grondniveau drie vensters met glas-in-lood in de bovenlichten en op de verdieping drie vensters met schuifkozijnen. De ramen staan in samengestelde vensters met houten penanten met cannelures en met diamantkopmotieven. Ze zijn aan de bovenzijde voorzien van geprofileerde segmentbogen met diagonale motieven in de boogtrommels. Rechts van de torenuitbouw één vensteras en vervolgens de brede erker met op het dak een balkon met sierlijke, ijzeren borstwering. De kozijnen van de erker hebben bewerkte penanten en driedelige bovenlichten met stalen roeden. Aan het balkon twee enkele deuren en een dubbele deur. Op de verdiepingen vensters met glas-in-lood in de bovenlichten en met openslaande ramen. Het vijfassige rechter bouwdeel heeft op de vierde laag kleinere vensters met vierruits schuiframen.

De linker zijgevel van het hotel grenst aan de Groothoofdspoort en heeft tegen het achterste deel op de begane grond een eenlaags aanbouw met plat dak waarin een venster is geplaatst. Hierboven telt de zijgevel twee vensterassen, met op de eerste verdieping een venster met T-raam en een blind venster, op de tweede een zesruits schuifkozijn en een blind venster en op de derde twee kleine vensters.

Het interieur heeft nog enkele originele onderdelen zoals het tochtportaal met stucplafond met panelen en eierlijsten en meerruits glasdeuren en ramen met geslepen glas, houten lambriseringen, ingebouwde kasten en een houten verandavloer.

Waardering

Het negentiende-eeuwse hotel is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedenbouwkundige waarde.

  • Het hotel is van cultuurhistorisch belang als het oudste nog als zodanig functionerende gebouw in Dordrecht waar onder meer menig schrijver en schilder zijn werk- en slaapplaats had.
  • Het hotel is van architectuurhistorisch belang vanwege de kwaliteiten van het ontwerp, vanwege de detaillering en de materiaaltoepassing.
  • Het hotel heeft stedenbouwkundige waarde door de markante ligging naast de Groothoofdspoort en aan de Oude Maas en aan de noordkop van de Wijnhaven.
  • Het hotel is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de ruime mate van gaafheid van het exterieur.

Publicaties

  • Angenetha Balm, Het misverstand dat 'het Kasteel van Heijdelberg' opleverde, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.48 2013.
  • Angenetha Balm, Logement ‘Belle Vue’ (1), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.61 2016.
  • Angenetha Balm, Logement ‘Belle Vue’ (2), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.62 2017.
  • Angenetha Balm, Logement ‘Belle Vue’ (3), tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.63 2017.
  • Arnold Busch, Boudiers Hotel Bellevue, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.1 2019.
  • M.C. Dorst, Dordrecht Ondergronds Briefrapport 14: Boomstraat 37, Hotel Bellevue - Een bureauonderzoek en een archeologische begeleiding, 2009.
  • Jeanine Katsman en Arie van 't Zelfde, Bijzondere restauraties: Oude monumenten krijgen nieuw leven, DiEP Magazine nr.15 2010.
  • Christine Weijs, Muurbloempjes, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.2 2012.

Externe links


Botgensstraat 47-49

  • Datering: 1643
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Bouwstijl: Renaissance
  • Postcode: 3311VD

 

Omschrijving

PAND met tot puntgevel gewijzigde trapgevel van het Dordtse type. Gevelsteen met uitbeelding van timmergereedschap en 1643. Muurankers.

Fraai gebouw van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Vereniging Oud-Dordrecht, De Dordtse gevel / Lijst van Dordtse gevels, Jaarverslag 1981.
  • Vereniging Oud-Dordrecht, Meesterlijk metselwerk: De Dordtse gevel (1584-1798), Jaarboek 2016.
  • Vereniging Oud-Dordrecht, Een steengoed verhaal: Dordtse gevelstenen spreken verder, Jaarboek 2019.

Externe links


Buiten Walevest 2

  • Datering: 1840
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Postcode: 3311AD

 

Omschrijving

Eenvoudig dwarshuis zonder verdieping, midden XIX.

Publicaties

  • Angenetha Balm-Kok en Jan Willem Boezeman, Het Nieuwe Werck (deel 1): Historisch huizenonderzoek Veersteiger, Blauwpoortsplein, Buiten- en Binnen Walevest, 2023.
  • Het monumentenschildje van Buiten Walevest 2, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.90 2024.

Externe links


Buiten Walevest 4

  • Naam: Sterre der Zee
  • Datering: 1896
  • Oorspronkelijke functie: Woonhuis
  • Bouwstijl: Eclecticisme
  • Architect: Veth
  • Postcode: 3311AD

 

Inleiding

In 1896 gebouwd WOONHUIS van het type villa. Het met de voorgevel op de Oude Maas georiënteerde huis is gebouwd in een aan het Neo-Classicisme verwante Eclectische bouwstijl. Het huis is ontworpen door de Dordtse architect H.W. Veth, in opdracht van textielfabrikant J.P. Wijers. Na de Tweede Wereldoorlog werd de villa tot in de jaren zeventig ter beschikking gesteld aan het r.k. klooster Sterre der Zee. Tegenwoordig is er een bedrijf in gehuisvest.

De villa heeft langs de weg een ERFAFSCHEIDING met een gemetselde borstwering en ijzeren hekwerk en staat in de historische binnenstad. In 1900 werd aan de rechter zijgevel een serre toegevoegd en in 1938 is de villa voorzien van een liftschacht naar ontwerp van architect Van Bilderbeek.

De villa maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht van Dordrecht.

Omschrijving

De villa heeft een rechthoekige plattegrond en is boven een grijs gepleisterde plint opgetrokken in baksteen met gepleisterde gevels met schijnvoegen. Het pand heeft twee bouwlagen onder een plat dak met mastiek dekking. De villa heeft rechthoekige en getoogde vensters met houten schuiframen en gestucte omlijstingen met geprofileerde kroonlijst en kuif.

De voorgevel is een symmetrische vijf-assige lijstgevel met hoeklisenen en een risalerende middenas met een voordeurportiek en een ondiep balkon. De middenas steekt boven de kroonlijst uit en eindigt in een gebogen fronton met een medaillon in reliëf. Op de begane grond zijn horizontale schijnvoegen aangebracht. Het getoogde portiek is omlijst met korintische pilasters en is bereikbaar via drie hardstenen treden. De paneeldeur heeft een getoogd bovenlicht met glas-in-lood. Aan weerszijden van de middenas zijn twee schuiframen geplaatst, waarvan de onderdorpels deel uitmaken van een cordonlijst. Ter hoogte van de verdiepingsvloer zit een brede band met krulmotieven. Het balkon heeft een opengewerkt, ijzeren hek tussen twee hogere pijlers met vazen en dubbele glasdeuren onder getoogd bovenlicht. Boven de deuren staat in ijzeren letters 'Sterre der Zee'. Aan weerszijden van het balkon bevinden zich twee rechthoekige vensters met schuiframen. Langs de gevelrand een tandlijst en een geprofileerde kroonlijst.

Tegen de rechter zijgevel is in 1900 een vijfzijdige serre geplaatst met brede afgesnoten hoeken en een plat dak met balkonbalustrade. De staande serreramen zijn omlijst met glas-in-loodbanden en hebben glas-in-loodbovenlichten. De bovenrand van de serre is afgezet met een houten gekeperde sierlijst en een geprofileerde kroonlijst, waarboven een fragiel balkonhek van siersmeedwerk staat. Over de gehele hoogte van de gevel loopt een smal, rechthoekig risaliet met plat dak. Tegen de dakrand links ervan staat een reeks van vier kleine rechtgesloten vensters. De achtergevel heeft vijf vensterassen met in het midden dubbele glasdeuren, rechts een sierlijke houten erker met plat dak en links een samengesteld keukenraam. De erker heeft vier tweedelige ramen met bovenlichten die zijn geplaatst onder een segmentboog. De erker is afgezet met een bewerkt fries met gestileerde motieven. De verdieping heeft vijf getoogde vensters en de mezzanino vijf tweedelige, getoogde vensters. Een geprofileerde kroonlijst bekroont de gevel.

Het interieur van de villa kent een traditionele indeling met een brede middengang waaraan links een driedelige kamer-en-suite grenst en rechts een kantoorkamer, het trappenhuis en een keuken. Het interieur op de begane grond en het trappenhuis zijn zeer gaaf en rijk en in Louis XIV stijl ingericht. De oorspronkelijke slaapkamers op de verdieping beschikken over beschilderde plafonds en marmeren schouwen met spiegels.

Het portaal heeft een geslepen, glazen tochtdeur met zij- en bovenlichten en muurschilderingen met vogels- en plantenmotieven. Portaal en gang hebben marmeren vloeren en lambrizeringen. In de gang zijn de muren beschilderd met bijbelse taferelen.

De kantoorruimte heeft rijk bewerkte eikenhouten lambrizeringen met ingebouwde banken, kasten en zware deuromlijstingen. Twee schouwen hebben betegelde nissen en rijk bewerkte houten boezems met op de mantel een hoge spiegel. In het houtwerk zijn koppen, guirlandes en zuiltjes vrijgemaakt. De glasdeuren zijn ook bewerkt. Tegen de plafonds is linnen gespannen, beschilderd met engeltjes en hemelse taferelen en omlijst met tand- en profiellijsten. De wanden zijn bekleed met gedrukte stoffen. In de erker eveneens muur- en plafondschilderingen met plantenmotieven, afgezet met eierlijsten. In de rijk gedecoreerde kamers-en-suite eveneens fijn beschilderde plafonds en beklede wanden. Schuifdeuren met roedenverdeling en met geprofileerde deuromlijstingen met gecanneleerde pilasters, sierbogen en reliëfpanelen met engeltjes. Twee marmeren schouwen met grote spiegels. Houten bordestrap met siersmeedijzeren balustrade en trappaal met een drakenkop. De wanden van het trappenhuis zijn gestuct en voorzien van schijn-rusticablokken, bovenin bevindt zich een daklicht met glas-in-lood.

Tussen de rechter zijgevel en de linker zijgevel van het rechter buurpand staat een eveneens onder de bescherming vallende erfscheiding voor de tuin. Deze bestaat uit een uit smeed- en gietijzer vervaardigd hek met slanke hekbalusters, dat staat boven een borstwering van gepleisterde baksteen. Deze is een voortzetting van de plint van het huis.

Waardering

De laat negentiende-eeuwse villa met erfafscheiding is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische, de stedenbouwkundige en ensemblewaarde.

  • De villa is van cultuurhistorisch belang als een goed voorbeeld van een representatief, laat negentiende-eeuws woonhuis voor de gegoede burgerij in de oude binnenstad.
  • De villa is van architectuurhistorisch belang vanwege de kwaliteit van het ontwerp, vanwege de detaillering en de materiaaltoepassing, en vanwege de samenhang tussen het exterieur en het bijzondere interieur.
  • De villa heeft stedenbouwkundige en ensemblewaarde vanwege de bijzondere situering aan de rivier en vanwege de relatie met de belendende panden aan de Buiten Walevest.
  • Het huis is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur en het interieur.

Publicaties

  • Angenetha Balm-Kok en Jan Willem Boezeman, Het Nieuwe Werck (deel 1): Historisch huizenonderzoek Veersteiger, Blauwpoortsplein, Buiten- en Binnen Walevest, 2023.
  • Elisabeth van Heiningen, Verhalen van Dordrecht 35: Architectuur in Dordrecht 1830-1950 - in het voetspoor van een zevental Dordtse bouwmeesters, 2018.
  • Fred van Lieburg, Heilige plaatsen in een Hollandse stad: Duizend jaar religieuze gebouwen op het Eiland van Dordrecht, Jaarboek Vereniging Oud-Dordrecht 2011.
  • Werkgroep "Het Nieuwe Werck", Huibert Willem Veth 1833-1909: Architect te Dordrecht, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.28 2008.

Externe links


Buiten Walevest 5-6

  • Naam: In Vino Veritas
  • Datering: 1900
  • Oorspronkelijke functie: Woon-bedrijfspand
  • Bouwstijl: Jugendstil
  • Architect: Tenenti
  • Postcode: 3311AD

 

Inleiding

WERK-WOONHUIS omstreeks 1900 gebouwd naar ontwerp uit 1899 van architect C.J.J. Tenenti jr. voor de wijnhandelaar M.E.R. de Bruijn. Het pand bestaat uit een woonhuis met kantoor, een wijnpakhuis met werkplaats en drie verhuurbare woningen en maakt onderdeel uit van de bebouwing aan de kade van de Oude Maas. Uitwendig is het pand uitgevoerd in een late eclectische stijl, met vroege Art Nouveau motieven. Het interieur van het woonhuis en het terras tussen woonhuis en pakhuis zijn gedecoreerd in Neo-Renaissancestijl.

NB: De kleurstellingen in het interieur van het woonhuis zijn gewijzigd aan het einde van de twintigste eeuw.

Omschrijving

Het werk-woonhuis beslaat het hele perceel tussen Binnen Walevest en Buiten Walevest en bestaat uit drie achter elkaar gelegen volumes op een doorlopende bouwlaag met bedrijfsruimten. Het hoogste volume met woonhuis en kantoor heeft een representatieve voorgevel aan Buiten Walevest. Hierachter het pakhuis.

Aan Binnen Walevest een volume met inrijpoorten naar werkplaats en pakhuis en op de verdieping oorspronkelijk drie woningen. Op het plat tussen woonhuis en pakhuis is een terras ingericht. Links grenst het pand aan een stadstuin, rechts sluit het tegen belendende bebouwing aan. De volumes zijn opgetrokken in baksteen, de kappen met pannen gedekt. Het diepe hoofdvolume telt boven de begane grond twee bouwlagen en een kapverdieping onder twee dwarsgeplaatste schilddaken.

Het ondiepe en lagere wijnpakhuis heeft een schilddak met nok parallel aan de straat. Over het twee bouwlagen en een zolder tellende achtervolume een zadeldak met nok parallel aan de straat. De symmetrisch opgezette voorgevel heeft een hardsteen plint en is uitgevoerd in baksteen in combinatie met gepleisterde versieringen en siermetselwerk. Rode verblendsteen is onder andere toegepast boven de vensters, die met strekken en hanenkammen zijn afgesloten. De voorgevel heeft een lage benedenverdieping waarachter het kantoor, een hogere bel-etage waarachter de woonvertrekken en een wat lagere slaapverdieping.

De gevel telt vier assen. De twee middenassen worden door een rechte gootlijst afgesloten. De boven de gootlijst doorgetrokken zijtraveeën zijn aan de bovenzijde versierd met rondboogfriezen en worden bekroond door opstaande dakstukken. Deze iets risalerende buitenste assen bevatten entreeportalen met hardsteen trappen, links toegang gevend tot het kantoor op de begane grond en rechts tot het op de verdiepingen gelegen woonhuis. Boven de entrees balkons op getrapte consoles, voorzien van balustrades bekroond met kruisbloemen.

Tussen de twee verdiept liggende portalen bevindt zich de symmetrische vensterpartij van het kantoor, voorzien van een hoger opgetrokken centraal korfboogvenster met een getrapte stucomlijsting. Hierboven bevat het centrale gedeelte van de gevel twee driehoekige erkers waarop zich kleine balkons bevinden ter hoogte van de tweede verdieping. In de borstweringen van de erkers ter hoogte van de eerste verdieping florale Art Nouveau motieven. De balkondeuren met bovenlicht en smalle zijlichten zijn voorzien van omlijstingen met schouders. Het terras wordt aan de noordzijde door een lage verbindingsgang van keuken naar wijnpakhuis afgesloten en aan de zuidzijde door een muur met een driedelig getoogd venster.

De gevels van pakhuis en tussenlid die in het zicht van het woonhuis liggen, zijn rijk afgewerkt met diverse stucwerkversieringen in Neo-Renaissance. De wat soberder achtergevel van het woonhuis heeft onder meer een serre (1910), met in de borstwering gele en rode verblendsteen en in de bovenlichten een decoratieve roedenverdeling. De toegang naar het wijnpakhuis wordt gevormd door een rondboogpoortje met een Neo-Renaissance omlijsting, onder meer voorzien van maskerons en het inschrift "In Vino Veritas" in het fries van het hoofdgestel.

De sobere gevel aan Binnen Walevest telt twee bouwlagen waarboven zich een kap bevindt met in het voorschild drie dakkapellen. De gevel is onder de geprofileerde bakgoot versierd met een dubbele bloktandlijst en een muizentandlijst. De cordonlijst fungeert tevens als waterlijst voor de zes T-schuifvensters op de verdieping.

Op de begane grond oorspronkelijk in het midden en aan weerszijden rondboog inrijpoorten naar de bedrijfsruimte op de begane grond en drie entreedeuren naar de bovenwoningen. Eén van deze deuren is verwijderd en de centrale deur vergroot tot de huidige recht afgesloten inrijpoort. Eenvoudig stucwerk boven deuren en ramen.

In het interieur worden de woonvertrekken op de verdieping ontsloten door een L-vormige gang voorzien van een stucplafond en gestuukt lijstwerk op de wanden. Rechts het trappenhuis met houten trap. Aan de voorzijde over de hele breedte van het huis kamers-en-suite, waarvan de kamers aan elkaar spiegelbeeldig identiek zijn. De kamers-en-suite zijn afgewerkt in Neo-Renaissancestijl, met een houten wandbetimmering waarin onder meer de paneeldeuren zijn opgenomen die toegang geven tot de gang. Deze zijn voorzien van gedecoreerde kozijnen en bekroningen. In de lambrisering zijn liggende panelen opgenomen die oorspronkelijk gevuld waren met imitatie-goudleerbehang, dat thans nog (deels) achter de huidige wandbespanning aanwezig is.

Tegen de zijmuren een schoorsteenpartij met schoorsteenmantel op zuiltjes, imitatie koperen reliëfs in het fries van de mantel, een betimmerde boezem waarin een spiegel is opgenomen en een geschilderd stilleven erboven. De kamers worden gescheiden door grote schuifdeuren met glas in een kleine roedenverdeling. Het deurkozijn is voorzien van zich verjongende en gecanneleerde zuilen met Ionische kapitelen. Beide kamers hebben vergelijkbare, gepolychromeerde, stucplafonds verdeeld in vakken door middel van lijsten en voorzien van kleine hoek- en middenornamenten. De kamers aan de achterzijde zijn uitgevoerd met stucplafonds.

De smalle kamer grenzend aan de serre heeft een schoorsteenmantel versierd met briefpanelen, een gestuukte boezem met gecanneleerde pilasters en een spiegel waarboven een geschilderd stilleven. Het wijnpakhuis heeft een beschoten gordingenkap, gedragen door hangspanten. In het voormalige wijnmagazijn gemetselde en gepleisterde wijnschappen.

Waardering

Werk-woonhuis voor een wijnhandelaar, met pakhuis en huurwoningen van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als bijzonder gaaf bewaard voorbeeld van een royaal opgezet bedrijfswoonhuis van omstreeks 1900, met een rijk uitgevoerd woonhuisinterieur. Het pand is typologisch van belang vanwege de opvallende, met de functie verbonden opbouw in drie volumes en heeft situeringswaarde als historisch-functioneel onderdeel van de monumentale gevelwand aan de kade van de Oude Maas.

Opmerking

Deze beschrijving betreft de panden Buiten Walevest 5-6 en Binnen Walevest 157, 159, 161, 163 en 165.

Publicaties

  • Angenetha Balm-Kok en Jan Willem Boezeman, Het Nieuwe Werck (deel 1): Historisch huizenonderzoek Veersteiger, Blauwpoortsplein, Buiten- en Binnen Walevest, 2023.
  • Jan Willem Boezeman, De Rijksmonumentenlijst: Buiten Walevest 5, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.41 2011.
  • Elisabeth van Heiningen, Verhalen van Dordrecht 35: Architectuur in Dordrecht 1830-1950 - in het voetspoor van een zevental Dordtse bouwmeesters, 2018.
  • Kees Sigmond, Carel Tenenti: schoorsteenveger of architect?, tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.1 2013.
  • Vereniging Oud-Dordrecht, Dordtse stenen kunnen nog meer vertellen: Eerste stenen in Binnenstad en 19de-eeuwse Schil, Jaarboek 2020.

Externe links


Buiten Walevest 15

  • Naam: Pontonnierskazerne
  • Datering: XVIII
  • Oorspronkelijke functie: Kazerne
  • Postcode: 3311AD

 

Omschrijving

Kazerne. Langwerpig GEBOUW bestaande uit rechthoekig bouwvolume gedekt door schilddak. Gevel aan de rivierzijde: elf vensterassen, schuiframen stijl XVIII. Gevel aan de Binnen Walevest: vensters met omlijstingen XIX; gepolychromeerde gevelsteen met wapen. Vensterroeden (XVIII).

Tot het kazernecomplex behoren een HUIS met lijstgevel en schuiframen in stijl XVIII en een HUISJE van alleen begane grond met schuiframen en schilddak (ca. 1800 ?) aan de Buiten Walevest.

Gebouwen van eenvoudige doch harmonische architectuur en van oudheidkundige waarde.

Publicaties

  • Angenetha Balm-Kok en Jan Willem Boezeman, Het Nieuwe Werck (deel 1): Historisch huizenonderzoek Veersteiger, Blauwpoortsplein, Buiten- en Binnen Walevest, 2023.
  • Hans Blok, Dordtenaren op weg naar Moskou in 1812, tijdschrift Dordrecht Monumenteel nr.48 2013.
  • Werkgroep "Het Nieuwe Werck", Vermiste Dordtenaren in het leger van Napoleon, bulletin Achter de Blauwpoort nr.7 2005.
  • Dordtse Puienprijs 2023: Categorie 'Herbestemming', tijdschrift Vereniging Oud-Dordrecht nr.3 2023.

Externe links



Woont u in Dordrecht in een gemeentelijk- of rijksmonument en wilt u zelf ook een monumentenschildje op uw pand? Bestel hier een schildje (met of zonder QR code).