Algemene beschrijving
Oorspronkelijk dubbel woonhuis met een beneden- en bovenwoning.
Ligging
Het pand is gelegen in de 19e eeuwse schil, vormt het uiteinde van een gesloten straatwand, lopend vanaf de Wilhelminastraat tot de Adriaan van Bleijenburgstraat.
Hoofdvorm
Rechthoekig grondplan in twee bouwlagen met kap en een éénlaags uitbouw.
Bouwgeschiedenis
Haaks op Cornelis de Wittstraat lag een waterloop, die langs de Blekersdijk via de Singel tot aan de Spuihaven liep en de Beeltjeshaven werd genoemd. De waterloop werd in 1899 gedempt.
De Blekersdijk vormde de oostelijke begrenzing van het landgoed Villa Maria. Het landgoed bestond uit een villa (hoek Singel / Johan de Wittstraat) met tuinen, broeikassen en landerijen.
Op 3 mei 1898 gaat de gemeenteraad van Dordrecht akkoord met een plan van bebouwing van J.C. Schotel - schoorsteenveger en metselaar - en G. Schouten - meester timmerman, die het landgoed in eigendom hadden verworven. Het plan omvatte de Adriaan van Bleijenburgstraat, de Wilhelminastraat, de Cornelis van Beverenstraat en het aangrenzende gedeelte van de Blekersdijk. Het wegenplan wordt nog in hetzelfde jaar gerealiseerd en de kavels worden uitgegeven.
Op 22 jan. 1898 wordt het plan van een te bouwen winkelhuis met bovenwoning goedgekeurd.
In 1911 wordt door J.H. v.d. Straaten op de aanbouw achter het pand op de verdieping een slaapkamer uitgebouwd.
In 1950 krijgt C. de With een vergunning voor het moderniseren van de winkelpui en het jaar daarop voor het samenvoegen van de woon- en achterkamer op de begane grond.
In 1958 wordt op de verdieping het beloopbare dak van de aanbouw toegankelijk gemaakt door het maken van een balkon en een deuropening op de verdieping.
In 1972 wordt door Drukkerij, Kantoor- en Tekenkamerinstallaties De Singel & Naber het pand volledig intern verbouwd en wordt een nieuwe pui aan de zijde van de Adriaan van Bleijenburgstraat gemaakt.
Beschrijving exterieur per gevel
Voorgevel (zijde Adriaan van Bleijenburgstraat)
De gevel telt twee bouwlagen en wordt beëindigd door een kroonlijst. Boven de gecementeerde plint is de gevel opgetrokken in roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegen. Gecementeerde speklagen van drie metselgangen hoog onderbreken het metselwerk ter hoogte van de onder- en bovendorpel, de wisseldorpel en halverwege het onderraam van de vensters. De borstwering op de verdieping wordt afgesloten met een doorlopende geprononceerde waterslaglijst, die tevens fungeert als lekdorpel bij de vensteropeningen. De kroonlijst is opgebouwd uit een gecementeerde frieslijst, een fries met gecementeerde diamantkopjes en een uitkragende gelijste houten bakgoot.
Op de begane grond bevindt zich de entree tot de bovenwoning. De deuropening is aan de bovenzijde voorzien van een sluiting in de vorm van een steens segmentboog in hardrode strengpers-profielsteen met een gecementeerde sluitsteen. De zwik is voorzien van keramische tegels. De deuropening is voorzien van een kozijn met een deur met vier ruiten en boven het kalf een tweeruits bovenlicht.
Op de verdieping is de vensteropeninggesloten middels een gecementeerde gelijste latei, waarboven in hoogte naar het midden oplopende in hardrode strengperssteen uitgevoerde ontlastingsboog met gecementeerde blokjes en een sluitsteen. De vensteropening is voorzien van een houten kozijn met ongedeelde stolpramen en een tweeruits bovenraam.
Voorgevel (hoek Blekersdijk / Adriaan van Bleijenburgstraat)
De gevel op de kop is een kop vooruitgeschoven, bezit een driezijdig beloop in drie bouwlagen en wordt beëindigd met een topgevel. De begane grond was oorspronkelijk uitgevoerd als winkelpui, die deels doorliep aan de zijde van de Blekersdijk. Op een natuurstenen borstwering stond een houten pui met ongedeelde ramen tussen kolommen, die een hoofdgestel droegen. Op de kop bevond zich de entree met dubbele deuren met een glaspaneel.
Bij de verbouwing van 1950 is de pui volledig vervangen. Op een met natuursteen afgewerkte plint staan gestileerde kolommen die een gelijste puibalk dragen. De velden tussen de kolommen zijn voorzien van een bossingpaneel waarboven een ongedeeld raam. Onder de puibalk bevindt zich een met een plaat afgewerkte dichte strook. Op de kop bevindt zich de entree met een deur met een glaspaneel en een ongedeeld bovenlicht.
Boven de puibalk is de gevel opgetrokken in roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegen. Gecementeerde speklagen van drie metselgangen hoog onderbreken het metselwerk ter hoogte van de onder- en bovendorpel, de wisseldorpel en halverwege het onderraam van het venster. Dit geveldeel is hoger opgetrokken en voorzien van een top, die is voorzien van gecementeerde dekplaten. De hoeken zijn verbijzonderd met driehoekig uitgemetselde pilasters.
De vensteropening op de verdieping is gesloten door middel van een gecementeerde gelijste latei, waarboven een in hoogte naar het midden oplopende in hardrode strengperssteen uitgevoerde ontlastingsboog bevindtmet gecementeerde blokjes en een sluitsteen. De vensteropening op zolderniveau is aan de bovenzijde voorzien van een sluiting in de vorm van een steens segmentboog in hardrode strengpers-profielsteen met een gecementeerde aanzet- en sluitsteen. De zwik is voorzien van keramische tegels.
Beide vensteropeningen zijn voorzien van een houten kozijn met ongedeelde stolpramen en een tweeruits bovenraam.
Voorgevel (zijde Blekersdijk)
De gevel telt twee bouwlagen en wordt beëindigd door een kroonlijst. Boven de gecementeerde plint is de gevel opgetrokken in roodbruine baksteen in kruisverband met gesneden voegen. Gecementeerde speklagen van drie metselgangen hoog onderbreken het metselwerk ter hoogte van de onder- en bovendorpel, de wisseldorpel en halverwege het onderraam. De borstwering op de verdieping wordt afgesloten met een doorlopende geprononceerde waterslaglijst, die tevens fungeert als lekdorpel bij de vensteropeningen. De kroonlijst is opgebouwd uit een gecementeerde frieslijst, een fries met gecementeerde diamantkopjes en een uitkragende gelijste houten bakgoot.
Op de begane grond aan de linkerzijde loopt de winkelpui vanuit de kopgevel over één travee door. De vensteropeningen op de begane grond zijn aan de bovenzijde voorzien van een sluiting in de vorm van een steens segmentboog in hardrode strengpers-profielsteen met een gecementeerde sluitsteen. De zwik is voorzien van keramische tegels.
Op de verdieping zijn de vensteropeningen gesloten door een gecementeerde gelijste latei, waarboven een in hoogte naar het midden oplopende in hardrode strengperssteen uitgevoerde ontlastingsboog met gecementeerde blokjes en een sluitsteen. De twee vensteropeningen op de begane grond zijn voorzien van een houten kozijn met van oorsprong ongedeelde stolpramen en een tweeruits bovenraam, die zijn vervangen door vast glas. Op de verdieping zijn drie vensteropeningen voorzien van een houten kozijn met ongedeelde stolpramen en een tweeruits bovenraam. De middelste vensteropening is aan de onderzijde ingekort.
Achtergevel
De gevel telt twee bouwlagen en wordt beëindigd door de houten gootlijst van de op de muur gesitueerde goot. De gevel is opgetrokken in licht bruinrode baksteen in kruisverband met platvolle voegen. In de gevel bevinden zich een kleine en een grotere vensteropening, beide met een ongedeeld raam.
Kap
Het steile deel van de mansardekap is voorzien van geglazuurde gesmoorde Tuiles-du-Nordpannen. Het vlakkere deel is afgewerkt met bitumen.
In het voordakvlak staat, nabij de hoek, een gemoderniseerde brede dakkapel. In het achterdakvlak staan drie dakkapellen.
Beschrijving interieur (hoofd- en bijbouw) per bouwlaag
(aangezien er geen mogelijkheid is geboden een opname te doen, is de beschrijving gebaseerd op archiefgegevens)
Begane grond
Van oorsprong was de begane grond opgedeeld in een smalle en een brede beuk evenwijdig aan de Blekersdijk. In de smalle beuk, gesitueerd in het verlengde van de entree naar de bovenwoning, bevond zich op de begane grond een hal met aansluitend de trap naar de verdieping. Naast de trap naar de verdieping liep een gang, die om de hoek doorliep tot in de keuken in de aanbouw. Achter de trap naar het bovenhuis bevond zich het toilet.
In de brede beuk van links naar rechts bevonden zich de winkelruimte, een huiskamer en een achterkamer. De huiskamer bezat een schouw. Naast de achterkamer lag een opslagruimte. Achter de keuken lag in de aanbouw een opslagruimte.
Bij de verbouwing van 1951 zijn de winkelruimte en de huiskamer samengevoegd. In 1972 is de indeling volledig gewijzigd.
Eerste verdieping
Van oorsprong was de verdieping opgedeeld in een smalle en een brede beuk evenwijdig aan de Blekersdijk. In de smalle beuk, gesitueerd in het verlengde van de entree naar de bovenwoning, bevond zich het trappenhuis met de trap vanuit de begane grond en naar de zolder. Naast de trap naar de verdieping liep een gang, die om de hoek doorliep tot in de keuken in de aanbouw. Achter de trap naar de zolder bevond zich het toilet.
In de brede beuk van links naar rechts bevonden zich de voorkamer, de alkoof en de achterkamer. De voor- en achterkamer bezaten een schouw. Naast de achterkamer lag een slaapkamer. Achter de keuken lag een plat dak.
Het platte dak achter de keuken is in 1911 voorzien van een opbouw met een kamer die bereikbaar is vanuit de woning op de begane grond.
Zolder
De oorspronkelijke indeling is niet bekend.
Bijgebouwen beschrijving exterieur per gevel
Linker zijgevel
Het linker iets lagere gedeelte van de gevel is opgetrokken in licht bruinrode baksteen in kruisverband met platvolle voegen en telt twee bouwlagen die wordenbeëindigd door een houten gelijste bakgoot op klossen. Het rechtergedeelte van de gevel is opgetrokken in licht bruinrode baksteen in kruisverband met platvolle voegen en telt twee bouwlagen die wordenbeëindigd door de houten gootlijst van de op de muur gesitueerde goot. De begane grond van de gehele gevel is afgedekt door de uitbouw van 1972.
In het linkergedeelte, dat in 1911 is toegevoegd, bevindt zich een vensteropening met een oorspronkelijk schuifvenster dat is gewijzigd in een onderraam met vast glas en boven een klepraam.
In het rechtergeveldeel bevindt zich een vensteropening, voorzien van een houten kozijn met gemoderniseerde ongedeelde stolpramen en een ongedeeld bovenraam. Rechts hiervan bevindt zich een deuropening met een gemoderniseerde deur met glaspaneel en een ongedeeld bovenlicht. Geheel rechts bevindt zich een smalle vensteropening met een ongedeeld raam.
Achtergevel
De achtergevel is geheel gepleisterd, telt twee bouwlagen en wordt beëindigd door een houten gelijste bakgoot op klossen.
Kap
De aanbouw heeft een plat dak.
Beschrijving tuin
De oorspronkelijke tuin naast de aanbouw is in 1972 dichtgebouwd.
Waardering
Cultuurhistorische waarde
Het pand is van cultuurhistorische waarde als uiting van de sociaal-economische en maatschappelijke ontwikkeling van Dordrecht, waarbij in de negentiende eeuwse schil woningbouw voor de middenklasse werd gerealiseerd.
Architectonische waarde
Het pand is van architectonische waarde omdat de architectuur van het object een gaaf en herkenbaar voorbeeld is van een kenmerkende cultuurhistorische ontwikkeling in de bouwkunst. De voor de bouwtijd typerende bouwstijl is kenmerkend voor de architectonische opzet van het object.
Gaafheid
Het object is intern en extern enigszins gewijzigd, maar de cultuurhistorische en architectonische waarden zijn redelijk goed bewaard gebleven.
De bouwkundige staat is redelijk tot goed.
Situering
Het object heeft als hoekpand een hoge waarde in het straatbeeld.
Unieke waarde
Het hoekpand, dat redelijk gaaf bewaard is gebleven, bezit in architectonisch en bouwkundig opzicht een zekere zeldzaamheidswaarde.
Bijlage
-
9121808.pdf (opent in een nieuw venster)